جامعه شناسی موضوعی آثار سنایی

شناخت و تحلیل آثار ادبی و زندگی آفرینندگان این آثار، بدون تحقیق و شناخت اجتماع و فرهنگی که در آن پرورش یافته اند امکان پذیر نیست. بنابراین، تحقیق در ابعاد و مقوله های مختلف فرهنگ جامعه ای که هنرمند در آن زیسته است به شناخت جامعتر او و آثارش کمک می کند.
از سوی دیگر: «ادبیات بیان حال جامعه است» (رنه ولک و آوستن وارن، 100). آینه تمام نمای اجتماع است واقعیات و تحولات اجتماعی و فرهنگی متن جامعه، به صورت بازتابهای عینی، اما جزئی و پراکنده، در آثار ادبی کم و بیش یافت می شود. چنانکه با جمع آوری، تنظیم، توصیف و تحلیل این بازتابها،می توان سیمایی دقیق، جامع و واقعی، از زندگی و فرهنگ مردم ارائه داد. این کار کرد و فایده ارزشمند ادبیات است که متاسفانه کمتر مورد توجه محققان قرار گرفته است.
هدف از این نوشتار، بررسی ارزش و غنای آثار سنایی غزنویی، شاعر بزرگ نیمه دوم قرن پنجم و نیمه اول قرن ششم هجری، از جنبه های اجتماعی و فرهنگی است. برای نیل به این مقصود، نگارنده، بازتاب مهمترین مقوله ها و ابعاد فرهنگی اجتماع را در آثار این شاعر جمع آوری و تحلیل نموده است.