تاثیرآموزش مراقبت از خود برکیفیت زندگی و مشکلات جسمی بیماران تحت درمان با همودیالیز نگهدارنده

در بیمارانی که بیماری مزمن مثل نارسایی مزمن پیشرفته کلیه دارند، افرایش عملکرد و سلامتی باید هدف اصلی مراقبت و درمان باشد. با این حال وضعیت های عملکردی بیماران تحت درمان با همودیالیز نگه دارنده اغلب پایین تر از حد نرمال می باشد. هدف این پژوهش تعیین میزان تاثیر آموزش مراقبت از خود در کاهش مشکلات جسمی و بهبود کیفیت زندگی بیماران تحت درمان با همودیالیز نگه دارنده می باشد.
این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی است که در یک گروه به صورت پیش آزمون - پس آزمون در بیمارستان های آموزشی منتخب شهر تهران در سال 84 - 83 انجام گرفته است. بدین منظور 32 بیمار تحت درمان با همودیالیز نگه دارنده بصورت غیر تصادفی و مبتنی بر هدف با توجه به ویژگی های واحدهای مورد مطالعه انتخاب گردید. پس از انتخاب نمونه، واحدهای مورد پژوهش در دو نوبت به فاصله دو هفته قبل از شروع دیالیز با استفاده از پرسشنامه های تعیین نیازهای آموزشی، پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی و چک لیست مورد بررسی قرار گرفتند. سپس یک برنامه آموزشی بر اساس مشکلات تعیین شده و ویژگی های افراد تحت مطالعه تدوین گردید و در طی دو جلسه، آموزش های لازم توسط پژوهشگر و اساتید راهنما و مشاور به آنها ارایه گردید. بعد از پایان آموزش شاخص های آزمایشگاهی بصورت میانگین دو ماهه بعد از آموزش، کیفیت زندگی دو ماه بعد از آموزش و چک لیست ها در دو نوبت به فاصله دو هفته (هفته های سوم و پنجم) مورد بررسی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری spss و آزمون های آماری T جفت و مک نمار استفاده شد.
یافته ها نشان دهنده کاهش قابل توجهی در مشکلاتی همانند: بالا بودن اوره (0.000=p)، اسید اوریک(0.001=p)، فسفر (0.002=p)، پتاسیم (0.048=p)، اضافه وزن بین دو جلسه دیالیز (0.000=p)، فشار خون سیستول (0.001=p) و دیاستول (0.003=p)، ادم (0.042=p)، خارش پوست (0.042=p)، مشکلات موضعی مسیر عروقی (0.007=p) و افزایش کیفیت زندگی (0.001=p) می باشد.
اجرای برنامه آموزشی مراقبت از خود در بیماران تحت درمان با همودیالیز نگه دارنده می تواند در کاهش مشکلات و افزایش کیفیت زندگی موثر باشد.