شیوع پوکی استخوان و عوامل مرتبط با آن در زنان یائسه مراجعه کننده به مرکز دانسیتومتری کردستان

زنان یائسه مهم ترین جمعیت در معرض خطر پوکی استخوان اولیه هستند. این مطالعه شیوع پوکی استخوان و عوامل مرتبط با آن در زنان یائسه ارجاع داده شده به تنها مرکز سنجش تراکم استخوان در استان کردستان را بررسی می نماید.
این مطالعه یک بررسی توصیفی - تحلیلی بود. جامعه مورد مطالعه کلیه زنان یائسه بدون سابقه قبلی پوکی استخوان بودند که جهت سنجش تراکم استخوان به مرکز دانستیومتری کردستان در سال های 1382 و 1383 ارجاع داده شده بودند. روش نمونه گیری به صورت سرشماری (بعد از حذف موارد پوکی استخوان ثانویه) و حجم نمونه 305 نفر بود. اطلاعات از پرسشنامه ای که به روش مصاحبه حضوری از مراجعین به این مرکز تهیه شده بود استخراج گردیدند. از کلیه بیماران دانستیومتری بروش (DXA) در دو ناحیه گردن استخوان ران و مهره های دوم تا چهارم کمری به عمل آمد. نتایج بر اساس مقیاس T (T- score) مشخص شدند و تشخیص استئوپوروز بر اساس معیارهای WHO (T- score<- 2.5) داده شد. کلیه داده ها در نرم افزار SPSS وارد شد و با روش های آمار توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
متوسط سن زنان یائسه مورد بررسی 57.7 ± 7.6 سال، متوسط وزن آنها 65.4 ±10.4 کیلوگرم و متوسط مدت یائسگی آن ها 10 ± 8.3 سال بود. متوسط مقیاس T در گردن استخوان ران و مهره های کمری به ترتیب -1.83 ± 1.18 و -1.57 ± 1.01 بود. شیوع کلی استئوپوروز و استئوپنی به ترتیب 4/34 درصد و 8/69 درصد بود. فقط 8/14 درصد از افراد مورد مطالعه تراکم استخوان طبیعی داشتند. سن و مدت یائسگی هر دو با تراکم استخوان رابطه خطی داشتند. پوکی استخوان با سن، مدت یائسگی، وزن، مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و فعالیت فیزیکی، رابطه معنی داری داشت (p< 0.001). داشتن سابقه شکستگی قبلی نیز با شیوع پوکی استخوان در گردن استخوان ران رابطه ای معنی دار داشت (p< 0.001).
پوکی استخوان در زنان یائسه مورد بررسی شایع بود به طوری که شیوع آن در این بررسی تقریبا مشابه با اکثر کشورهای رو به توسعه ولی شایع تر از کشورهای پیشرفته بود. توصیه می شود با تشویق به مصرف بیشتر لبنیات، داشتن فعالیت فیزیکی و تجویز داروهای مناسب در جهت کاهش شیوع این بیماری و عوارض آن اقدامات جدی تری انجام شود.