تاثیر کم خونی فقر آهن بر میزان هموگلوبین A2 و مقایسه مقادیر خون شناسی در کم خونی فقر آهن با تالاسمی مینور

شایعترین کم خونی های هیپوکروم- میکروسیتر کم خونی فقر آهن و تالاسمی منیور می باشند. هر دو این بیماری ها در ایران شایع بوده و تشخیص و افتراق این دو به خصوص در مواردی مانند مشاوره های ازدواج از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. با توجه به نتایج برخی مطالعات که کم خونی فقر آهن به علت کاهش میزان HbA2 می تواند منجر به نتایج کاذب در تشخیص بتا تالاسمی هتروزیگوت گردد، در این مطالعه به بررسی تاثیر کم خونی فقر، آهن بر روی، میزان HbA2 می پردازیم. همچنین مقادیر خون شناسی موجود در CBC این دو بیماری را نیز با یکدیگر مقایسه می نمائیم.
در این مطالعه آینده نگر 291 نفر، شامل گروه کنترل طبیعی، افراد مبتلا به آلفا و بتا تالاسمی مینور، افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن و افرادی که ابتلا توام بتا تالاسمی و کم خونی فقر آهن را داشتند مورد بررسی قرار دادیم. از تمامی بیماران CBC، اندازه گیری سطح سرمی فریتین، آهن، TIBC و الکتروفورز هموگلوبین در PH قلیایی بعمل آمد. پس از آن بیماران را براساس معیارهای تشخیصی در گروه های مختلف قرار داده و با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
میزان HbA2 به ترتیب در افراد طبیعی 2.9±0.4% و در مبتلایان به کم خونی فقر آهن 2.7±0.6% بود. همچنین میزان HbA2 در افراد مبتلا به بتا تالاسمی منیور 5.6±0.9% و در افراد مبتلا به ابتلاء همزمان بتا تالاسمی و کم خونی فقر آهن 4.7±1% بود. اختلافات ذکر شده در میزان HbA2 بین افراد طبیعی و افراد مبتلا به فقر آهن و همچنین بین افراد مبتلا به بتا تالاسمی مینور و افراد با ابتلا همزمان تالاسمی و فقر آهن معنی دار می باشد. تعداد RBC و مقدار هموگلوبین، Hct، MCH و MCHC در افراد مبتلا به بتا تالاسمی مینور نسبت به کم خونی آنمی فقر آهن بصورت معنی داری بالاتر بود. اما میزان MCV بین این دو گروه اختلاف معنی داری نداشت. در هر دو گروه از بیماران RDW افزایش نشان می داد اما این افزایش در کم خونی فقر آهن بیشتر بود.
آنمی فقر آهن میتواند منجر به کاهش میزان HbA2 گردد. این امر بویژه در موارد همزمان توام IDA و بتا تالاسمی مینور گاها منجر به نتایج کاذب تشخیصی می گردد. بنابراین در صورت هر گونه شک احتمالی در تشخیص بتا تالاسمی مینور در زمینه IDA، بهتر است الکتروفورز هموگلوبین پس از درمان کم خونی صورت گیرد.