اثرات ضد التهابی، ضد دردی، سمیت حاد و تعیین مقدار هایپریسین در گیاه علف چای

گیاه علف چای (Hypericum perforatum) از جمله گیاهان دارویی است که از آن در طب سنتی ایران به عنوان ضد التهاب و عامل التیام بخش یاد شده است. لذا با توجه به پیشینه و بومی بودن گیاه فوق در ایران، این مطالعه با هدف بررسی اثر ضد التهاب، ضد درد و سمیت حاد آن انجام شده است.
مطالعه بصورت تجربی و (مداخله ای) انجام و با استفاده از حلال متانول و دستگاه سوکسله از گیاه عصاره گیری و سپس عصاره فوق کاملا خشک گردید. جهت بررسی اثر ضد التهابی عصاره از روش ادم ایجاد شده در پای Rat با استفاده از کاراژینان و جهت مطالعه اثر ضد دردی از روش های آزمون فرمالین، صفحه داغ (Hot plate) و آزمون رایتینگ (Writhing) استفاده گردید. برای بررسی هماهنگی حرکتی آزمون روتارود (Rotarod) بکار گرفته شد. سمیت حاد (LD50) عصاره با روش پروبیت و میزان هایپریسن تام مطلق روش فارماکوپه تعیین گردید. جهت آنالیز داده ها از آنالیز واریانس و بدنبال آن آزمون Student-Newman-Keuls با p<0.05 استفاده شد.
در بررسی اثر ضد التهابی، عصاره گیاه علف چای با دوزهای 150 mg.kg و 100 اثرات مشابهی را با ایندومتاسین با دوز 4 mg.kg نشان داد. در آزمون فرمالین نیز عصاره گیاه علف چای در تمامی دوزهای مورد مطالعه (25-250mg/kg) سبب مهار هر دو فاز درد گردید (p<0.001). در آزمون صفحه داغ نیز در دامنه دوز مورد مطالعه (25-250mg/kg) افزایش معنی داری در آستانه درد، در مقایسه با گروه شاهد، پس از 30 دقیقه مشاهده گردید. در آزمون رایتینگ عصاره در دوزهای (p<0.05) 25 و 100, 75, 50 و 150 میلی گرم بازای کیلوگرم وزن بدن (p<0.001) کاهش معنی داری را در میزان رایتینگ در مقایسه با گروه شاهد نشان داد. عصاره فوق در هیچ یک از دوزهای مورد بررسی تاثیری بر هماهنگی حرکات حیوان نداشت. LD50 که شاخصی از سمیت حاد عصاره می باشد، پس از 72 ساعت در تجویز داخل صفاقی عصاره معادل 1111.47mg/kg در موش سوری تعیین گردید. میزان درصد هایپریسین تام نمونه معادل 0.101±0.003 گزارش گردید.
نتایج حاصل می تواند گیاه فوق را با اثرات ضد التهاب و ضد درد معرفی نماید.