روند زمانی بروز تعدیل شده وابستگی به مواد اپیولیدی و عوامل مرتبط با زمان تاخیر برای ترک (مدل سازی با Backward Calculation)

اطلاع از میزان موارد جدید ابتلا به مواد مخدر برای برنامه ریزی مبتنی بر شواهد واقعیت ها و تعیین سیاست های موثر در مقابله با آن امری بسیار مهم و حیاتی است. این پژوهش به منظور تعیین تغییرات زمانی بروز نسبی وابستگی به مواد اپیوئیدی (تریاک و شیره) با روش مدل سازی و تاثیر عوامل مختلف بر مدت زمان تاخیر برای ترک در شهر کرمان با توجه به داده های زمان مراجعه برای ترک انجام گرفته است.
در این مطالعه هم گروهی گذشته نگر داده های مربوط به 4309 نفر معتاد مراجعه کننده برای ترک به مراکز بازپروری بهزیستی شهر کرمان بین سال های 83-1376 ارزیابی گردید. هم گروه ها بر اساس سال شروع مصرف تشکیل شدند. برآورد میزان بروز اعتیاد با استفاده از روش مدل سازی Backward و تاثیر عوامل مختلف بر زمان تاخیر با آنالیز رگرسیون چند متغیره محاسبه گردید.
بروز برآوردشده اعتیاد در سال های 78-76 با افزایش 70% در هر سال همراه بود. سپس تعداد موارد، کاهش یافته تا به حد متوسط 540 نفر در هر سال تا پایان سال 81 رسید. کمترین تعداد برآورد شده مربوط به سال 82 (400 نفر) و بیشترین آن مربوط به سال 83 (1145 نفر) بود. میانگین (انحراف معیار±) زمان تاخیر 7.98 (47/6±) سال و میانه آن 6 سال بود. زمان تاخیر وابستگان به تریاک (6.48±7.81 سال) در مقایسه با وابستگان به شیره (6.17±8.32 سال) و مصرف کنندگان هم زمان هر دو (6.84±9.02 سال) به طور معنی داری کمتر بود(P=0.0001). مردان با میانگین (انحراف معیار±) زمان تاخیر 8.1 (6.41±) سال، دیرتر از زنان (6.87±7.05 سال) برای ترک مراجعه می کردند (P=0.0001). زمان تاخیر افراد زیر 20 سال (6.68±8.62 سال) در مقایسه با گروه سنی 30-20 ساله (6.38±7.86 سال) و گروه سنی بالاتر از 30 سال (6.44±7.7 سال) به طور معنی داری بیشتر بود (P=0.0001). زمان تاخیر برای ترک (سال) در افراد بی سواد (7.59±10.73) نسبت به افراد دانشگاهی (7.27±7.87) و گروه متاهل (6.8±8.87 سال) نسبت به مجرد (3.76±4.9) به طور معنی داری بیشتر بود (P=0.0001).
به طور کلی، روند اعتیاد در چند سال اخیر را می توان به دو بخش عمده تقسیم کرد. بخش اول (سال های 78-76) دارای روند صعودی و بخش دوم (سال های 81-79) تقریبا روند ثابت دارد. با توجه به روش آنالیز، مقادیر سال های 82 و 83 قابل اعتماد نیست. نتایج نشان داد که مردان دیرتر برای ترک مراجعه می کنند. مصرف توام تریاک و شیره همراه با افزایش زمان تاخیر است و با افزایش سن شروع مصرف مواد، زمان تاخیر کاهش می یابد. افراد با تحصیلات بالاتر، زمان تاخیر کوتاه تری دارند.