بررسی دفع ادراری فلوراید، پس از استفاده از دهانشویه سدیم فلوراید در کودکان 12-6 ساله

دهانشویه های سدیم فلوراید در مطالعات کلینیکی متعدد به عنوان یکی از موثرترین روش های پیشگیری از پوسیدگی در طی 50 سال شناخته شده اند. هدف از این مطالعه ارزیابی میزان فلوراید باقی مانده در دهان و دفع ادراری فلوراید پس از استفاده از دهان شویه سدیم فلوراید است.
در این مطالعه 45 کودک 6-12 ساله مقیم در یک مجتمع شبانه روزی با محیط زندگی و رژیم غذایی یکسان انتخاب شدند. میزان فلوراید آب آشامیدنی آنها 0.2 ppm بود. در مرحله اول مطالعه قبل از استفاده از دهانشویه نمونه بزاق و ادرار در طول شب جمع آوری شد و در مرحله دوم پس از استفاده از دهانشویه سدیم فلوراید 0.2 درصد (1 دقیقه با 5cc از محلول) مانند مرحله اول نمونه بزاق و ادار در طول شب جمع آوری گردید. اختلاف غلظت بین مقدار محلول تف شده و محلول اولیه (5cc اولیه که کودک دهان شویه کرده است) نشان دهنده میزان دهان شویه ای است که توسط کودک بلعیده شده است. سپس میزان فلوراید نمونه های ادرار و بزاق توسط دستگاه پتانسیومتر و با استفاده از منحنی های استاندارد تعیین شد. برای بررسی آماری نتایج از نرم افزار Graphpad instat و تست های Paired t-test و آنالیز واریانس یک طرفه استفاده شد.
نتیجه مطالعه نشان داد که این کودکان حدودmg 1.07 تا 42.2 با میانگین 0.32±1.75 میلی گرم فلوراید را بلعیده اند. مقدار فلوراید دفع شده از طریق ادرار در دو مرحله قبل و پس از مصرف دهان شویه به ترتیب 40.46±110.46 میکروگرم و 70.45±201.27 میکروگرم بود. سرعت دفع ادراری فلوراید در دو مرحله قبل و پس از مصرف دهانشویه به ترتیب 5.05±13.87 و m/h 35/9±68/24 بود. این نتایج نشان می دهد که بیشتر از 3/1 محلول بکار رفته در دهان باقی مانده یا توسط کودک بلعیده شده است و اختلاف معنی داری بین مقدار دفع اداری فلوراید و سرعت دفع اداری فلوراید در دو مرحله قبل و بعد از تجویز دهان شویه وجود داشت (P<0.0001).
این مطالعه نشان داد که مقداری از فلوراید موجود در دهانشویه فلوراید ممکن است بلعیده شود. بنابراین احتیاطات لازم هنگام تجویز این رژیم فلوراید برای کودکان باید در نظر گرفته شود. با توجه به اینکه این محلول فقط هفته ای یکبار توسط دانش آموزان استفاده می شود احتمالا بلع آن مشکلی ایجاد نخواهد کرد اما بعلت اینکه فلوراید از منابع مختلف دیگری مثل خمیردندان هم در دسترس می باشد تجمع این مقادیر ممکن است سبب افزایش ریسک فلوروزیس شود بنابراین آموزش پرسنل مدارس جهت استفاده صحیح از دهان شویه اهمیت زیادی دارد.