دریافت مراقبت های دوران بارداری و عوامل موثر بر آن از دیدگاه دریافت کنندگان مراقبت

دریافت مراقبت های بارداری یکی از مهم ترین عوامل در بهبود نتایج بارداری است. عوامل بازدارنده دریافت مراقبت های بارداری منجر به دریافت ناکافی مراقبت های بارداری و در نتیجه تضعیف بهداشت مادر و کودک می گردد. لذا این تحقیق با هدف تعیین نحوه دریافت مراقبت های دوران بارداری و عوامل موثر بر آن انجام شده است. پژوهش حاضر مقطعی بوده و جامعه پژوهش شامل کلیه زنان تک قلو زایی بود که حداکثر سن آخرین فرزند آنان یک سال یا زیر یک سال بوده و در دوران بارداری تحت مراقبت صرفا یکی از دو مرکز بهداشتی-درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران بودند. تعداد شرکت کنندگان در پژوهش 400 نفر مراجعه کننده جهت دریافت مراقبت پس از زایمان به مراکز مورد نظر بود که بوسیله نمونه گیری مستمر انتخاب شدند.
در این مطالعه پس از تعیین اعتبار علمی از طریق اعتبار محتوا و اعتماد علمی با استفاده از روش دو نیمه کردن، با پرسش از مراجعه کنندگان و با استفاده از پرونده بهداشتی پرسشنامه ها تکمیل گردید. نتایج نشان داد بر اساس ابزار کتل چاک حدود 83 درصد زنان مراقبت های دوران بارداری را به صورت متوسط و ناکافی دریافت کرده بودند. بین دریافت مراقبت کافی و ضروری دانستن دریافت مراقبت دوران بارداری از دیدگاه مادران رابطه معنی داری مشاهده گردید (P=0.005). بین مواردی چون کفایت استفاده از مراقبت بارداری و سن زنان (P=0.001)، سن همسر آنان (P=0.016)، وضعیت اشتغال (P=0.000) و تعداد اعضای خانواده (P=0.002)، تعداد فرزندان (P=0.006)، سطح درآمد (P=0.053) و سن حاملگی زن به هنگام زایمان (P=0.000) رابطه معنی دار مشاهده شد. نتایج بیانگر آن بود که با وجود ارائه مراقبت های بارداری در مراکز بهداشت درصد قابل ملاحظه ای از زنان باردار از این مراقبت ها به طور کامل استفاده نمی کنند. از جمله عواملی که مانع دریافت این مراقبت ها بود، احساس عدم نیاز به این مراقبت ها از سوی زنان و همچنین اعتماد نداشتن به مراقبت دهندگان و عدم آگاهی از دفعات و نحوه صحیح مراجعات به مراکز بهداشت بود. از موانع دریافت مراقبت های دوران بارداری بعضی از مشخصات و ویژگی فردی زنان باردار بود که به نظر می رسد توجه ارائه دهندگان مراقبت به مشخصات فردی دریافت کنندگان مراقبت در جهت بهبود میزان دریافت مراقبت زنان باردار مهم باشد.