بررسی شیوع دیس لیپیدمی در کودکان و نوجوانان دیابتی نوع یک

آمار جهانی سیر افزاینده میزان شیوع و بروز دیابت را نشان می دهد. بیماری دیابت یکی از معضلات عمده بهداشتی در سراسر جهان به شمار می رود که عوارض متعدد آن از جمله عوارض قلبی و عروقی ناشی از آترواسکلروز شایع ترین علت مرگ و میر این بیماران می باشد که اختلالات چربی خون نقش مهمی را در این افزایش شیوع ایفا می کند. این مطالعه با هدف بررسی شیوع دیس لیپیدمی در بیماران دیابتی نوع یک و تعیین لزوم غربالگری زودرس لیپیدهای سرم در این بیماران انجام شده است.
تعداد 103 بیمار دیابتی نوع یک (54 پسر و 49 دختر) در محدوده سنی 5 تا 20 سال مراجعه کننده به درمانگاه غدد بیمارستان امام تهران تحت ارزیابی های بالینی و بیوشیمیایی قرار گرفتند. شاخص توده بدنی و نشانگرهای بیوشیمیایی شامل اندازه گیری کلسترول تام، تری گلیسیرید، لیپوپروتئین با چگالی بالا، لیپوپروتئین با چگالی پایین و هموگلوبین گلیکوزیله با استفاده از روش های آزمایشگاهی استاندارد اندازه گیری شدند.
میانگین سنی بیماران (4.1±) 12.6 سال و میانگین سن ابتلا به دیابت (2.8)±7.1 با سابقه ابتلا به دیابت (3.2±) 6.9 سال بود. 48.5% بیماران دچار دیس لیپیدمی بودند. که از این تعداد 21.4% هیپرتری گلیسریدمی، 11.6% فقط هیپر کلسترولمی و 15.5% بیماران هیپرلیپیدمی مخلوط (هیپرتری گلیسریدمی و هیپرکلسترولمی) داشتند. در مطالعه ما، میانگین غلظت هموگلوبین گلیکوزیله، میانگین سنی بیماران و طول مدت دیابت در بیماران دچار دیس لیپیدمی به طور معنی دار بالاتر از افرادی بود که از سطح لیپیدهای طبیعی برخوردار بودند. در این بررسی، توزیع فراوانی هیپرتری گلیسریدمی ارتباط معنی داری با جنسیت و نمایه توده بدنی داشت (P<0.05) ولی این ارتباط در مورد کلسترول معنی دار نبود. متوسط هموگلوبین گلیکوزیله در بیماران با کنترل ضعیف دیابت (1.8±) 9.3 درصد و در بیماران با کنترل مطلوب (0.77±) 7.1 درصد بود. در بیماران با کنترل ضعیف متوسط تری گلیسرید (74.1±) 199.9، کلسترول سرم (29±) 178.5 و لیپوپروتئین با چگالی پایین (37±) 141.2 میلیگرم درصد و به طور معنی داری بالاتر از بیماران دیابتیک با کنترل مطلوب بود. در گروه با کنترل مطلوب این مقادیر به ترتیب(55.9±) 156.8، (37.6±) 143.5 و (21.2±) 108 میلیگرم درصد بود (P<0.05).
کنترل ضعیف قندخون بر اساس شاخص هموگلوبین گلیکوزیله همراه با افزایش شیوع دیس لیپیدمی می باشد و تغییرات کنترل قند بر مقادیر چربی اثر می گذارد. بنابراین طبق توصیه های انجام شده بررسی لیپیدهای سرم در کلیه بیماران دیابتی نوع یک صرف نظر از مدت زمان گذشته از بیماری سالیانه ضروری به نظر می رسد و کنترل دقیق قندخون را با استفاده از الگوهای مناسب تر انسولین درمانی مورد تاکید قرار می دهد.