شیوع سل ریه در بیماران مبتلا به آنتراکو فیبروزیس - زاهدان

آنتراکوفیبروزیس عبارت است از انباشته شدن ذرات کربن روی بافت ریه و معمولا بدلیل قرار گرفتن در معرض غبار کربن و بعضی از فلزات ایجاد می شود و علایم آن عبارت است از تنگی یا انسداد برونش همراه به وجود پیگمان های سیاهرنگ روی مخاط برونش که حین برونکوسکوبی بخوبی مشخص میشود. این پدیده با توجه به آسیب رساندن به بافت ریه بخصوص راه های هوایی شخص را مستعد ابتلا به عفونت های ریه منجمله سل مینماید. مطالعه فوق به منظور تعییین شیوع سل ریه در بیماران مبتلا به آنتراکوفیبروزیس در شهر زاهدان صورت گرفت.
این مطالعه مقطعی- توصیفی طی مدت 3 سال از ابتدای سال 1381 تا پایان اردیبهشت سال 1385 صورت گرفت و در آن تمامی بیمارانی که به دلیل بیماری مزمن ریوی به کلینیک های بیمارستان بوعلی زاهدان مراجعه نموده و با توجه به مطرح بودن سل ریه و منفی بودن اسمیر خلط از نظر باسیل اسید- فاست تحت برونکوسکوپی قرار گرفته بودند بررسی شدند. معیار تشخیص آنتراکوفیبروزیس یافته های آسیب شناسی و تشخیص سل آزمایش گسترش خلط قرار داده شد.
از بین 211 بیمار که تحت برونکوسکوپی قرار گرفته بودند 49 نفر (23.2%) مبتلا به آنتراکوفیبروزیس بودند و از این تعداد 38 نفر (75.5%) مبتلا به سل ریه بودند. نسبت ابتلا زنان مبتلا به آنتراکوفیبروزیس با مردان تقریبا برابر بود (25 مرد در مقابل 24 زن) و 96% موارد آنتراکوفیبروزیس را افراد سیگاری تشکیل می دادند. 76% زنان مبتلا به آنتراکوفیبروزیس نیز سابقه اشتغال به نانوایی داشتند در حالیکه در گروه مردان تنها 2 نفر نانوا وجود داشت. تعداد مردان و زنان مبتلا به سل به ترتیب 18 و 20 نفر بود و تفاوت معنی داری بین ابتلا به سل و وجود آنترافیبروزیس در دو جنس مشخص نشد.
با توجه به شیوع نسبتا بالای سل در این منطقه و اینکه تعداد کثیری از زنان و مردان دراین استان سیگاری بوده یا از قلیان استفاده می نمایند و همچنین تعداد زیادی از زنان بومی برای تهیه نان خود مبادرت به پخت نان گاهی حتی پخت روزانه میکنند توصیه می شود در هر بیمار مبتلا به علایم ریوی مزمن به خصوص در افرادی که تشخیص آنتراکوفیبروزیس حین برونکوسکوبی مطرح شده است بیماری سل بیشتر مد نظر قرار بگیرد و در جهت تایید یا رد آن اقدامات بیشتری صورت پذیرد تا از انتشار بیماری در جامعه جلوگیری شود.