دین و فلسفه هرمنوتیک

دین چه نوع فلسفه ای است؟ این پرسش حاکی از آن است که انواع دیگر فلسفه یا دست کم نظریه های مختلفی در باره چیستی فلسفه وجود دارد. فلسفه دین چنان چه به عنوان فلسفه دینی در نظر گرفته شود, پذیرای تفاسیر متعددی است.1 حالت اضافه می تواند حالت اضاله مفعولی و یا حالت اضافه فاعلی باشد. در این مقاله, مایلم تا درباره هر دو حالت به بحث بپردازم. فلسفه در حالت اضافه فاعلی, در متن دین جای می گیرد; [در این حالت] فلسفه, به عبارتی, مشتق از دین است, ابتدا دین لحاظ می شود و [سپس] فلسفه آن چه را دین بیان می کند, به وسیله هرمنوتیک2 آشکار می سازد. از این رو, من فلسفه را نیز فلسفه هرمنوتیکی در نظر خواهم گرفت; این نکته را هنگام بحث درباره حالت اضافه مفعولی توضیح خواهم داد. فلسفه, چنان چه به عنوان فلسفه هرمنوتیکی در نظر گرفته شود, بر روی پدیده دین تامل می کند, آن را توضیح می دهد و درباره آن, پرسش های فلسفی خاصی را مطرح می کند. فلسفه دین در درجه نخست فلسفه است و درباره مسایل خاصی, که به سختی می توان آن ها را بیان کرد, [اما]3 ذاتی فلسفه اند, بحث می کند. بنابراین, برداشت هر کس از فلسفه در عین حال, تعیین کننده برداشت او از فلسفه دین نیز خواهد بود. معنای فلسفه دین را باید در کنار سابقه و زمینه پیشین فرد در فلسفه به عنوان نقطه شروع مورد بحث قرار داد.