رابطه اندازه فولیکول های سالم و کیستیک تخمدان گاو با میزان نیتریک اکساید و استرادیول موجود در مایع فولیکولی

نیتریک اکساید (NO) نوروترانسمیتری کوچک مولکول و تند اثر است که توسط آنزیم نیتریک اکساید سنتاز از ال آرژنین ساخته می شود. مشخص شده است نیتریک اکساید در فرایندهای گوناگون تولید مثل اثرگذار است. سنتز هورمون های استروئیدی جنسی، افزایش ناگهانی LH در زمان تخمک گذاری، رشد فولیکول تخمدانی و تخمک گذاری متاثر از عمل نیتریک اکساید است. لذا هدف این مطالعه بررسی ارتباط تولید نیتریک اکساید و استرادیول (E2)، در فولیکول های تخمدانی در حال رشد و فولیکول های کیستیک در گاو می باشد.
برای این مطالعه دو آزمایش طراحی شد و غلظت استرادیول (E2) و NO در سرم و مایع فولیکولی دو گروه اندازه گیری شد: در آزمایش اول مایع فولیکولی از تخمدان های 30 گاو کشتارگاهی به دست آمد. فولیکولها به سه گروه کوچک (کمتر از mm5)، متوسط (mm 10-5) و بزرگ (بیشتر از mm10) طبقه بندی شد. برای آنالیز مناسب آماری تعداد 30 فولیکول به طور تصادفی در هر گروه مورد بررسی قرار گرفت. نمونه خون با استفاده از سرنگ از سیاهرگ گردنی گاوها تهیه شد. غلظت NO در سرم و مایع فولیکولی به روش گریس و اندازه گیری E2 به روش رادیوایمونواسی انجام شد. در آزمایش دوم تعداد 12 گاو با عارضه کیست تخمدانی در فاز فولیکولی انتخاب و12 فولیکول کیستیک تخمدانی مناسب جهت آزمایش در نظر گرفته شد. NO و E2 به روش فوق بررسی گردید. داده ها بوسیله برنامه نرم افزاری SAS با تشکیل جدول ANOVA و آزمون دانکن آنالیز گردید.
نتایج نشان داد تولید NO و E2 در فولیکول های بزرگ به صورت کاملا معنی داری بیش از فولیکول های متوسط و کوچک است (ng/ml312 در مقابل ng/ml24 (01/0>p)). تفاوت کاملا معنی داری بین غلظت نیتریت و نیترات (متابولیت های پایدار NO) در فولیکول های بزرگ و فولیکول های کیستیک وجود داشت به نحوی که سطح NO در فولیکول های کیستیک به شدت کاهش و E2 افزایش داشت (01/0>p).
نتایج این تحقیق نشان می دهد NO می تواند از طریق اعمال اثرات پاراکرین، به تنهایی و یا همراه با سایر فاکتورهای بیولوژیک، نقش مهمی در کنترل تکامل، توسعه فولیکول های تخمدانی و همچنین بیماری کیستیک تخمدانی در گاو داشته باشد. همچنین به نظر می رسد NO آثار خود را از طریق مهار استروئیدسازی تخمدانی انجام می دهد.