عوامل موثر بر مراقبت پرستاری مبتنی بر شواهد: یک مطالعه کیفی

حرفه پرستاری می کوشد تا اعمال خود را بر شواهد تحقیقی بنا کند، اما برخی از محققان فاصله تئوری و عمل و فقدان مراقبت مبتنی بر شواهد را از مشکلات پرستاری ایران دانسته اند. با وجود این، گزارشی درباره عوامل موثر بر مراقبت مبتنی بر شواهد در ایران در دسترس نیست. به همین دلیل این تحقیق با هدف تعیین عوامل موثر بر مراقبت مبتنی بر شواهد در پرستاری انجام شد.
مطالعه کیفی به روش گراندد تئوری بر روی پرستاران شاغل در بیمارستان های کاشان بود. جهت جمع آوری داده ها از نمونه گیری هدفمند، مصاحبه های باز نیمه ساختار یافته و مشاهده استفاده شد. جمع آوری داده ها آن قدر ادامه یافت تا اشباع داده ها حاصل گردید. تجزیه تحلیل داده ها به روش تحلیل مقایسه ای مداوم صورت گرفت. تحقیق بر روی 21 نفر از رده های مختلف پرستاری، شامل پرستاران بالینی، سرپرستاران، مدیران و مربیان پرستاری، شامل 8 زن و 13 مرد با میانگین سابقه خدمت 9/9 ± 7/4 سال انجام شد.
دو طبقه اصلی از داده ها استخراج شد که عبارت بود از «معنای مراقبت مبتنی بر شواهد» و «عوامل موثر بر مراقبت مبتنی بر شواهد». مشارکت کنندگان، مراقبت مبتنی بر شواهد را به صورت «مراقبت علمی و برخاسته از دانش پرستاری که باید بر اساس نیاز هر بیمار به عمل آید» تعریف کردند. با وجود این، معتقد بودند که اکنون مراقبت به جای «شواهد برخاسته از دانش پرستاری» بر «دستورات پزشکی و رویه های روتین» استوار است. عوامل موثر بر عملکرد مبتنی بر شواهد در شش زیر شاخه «برخورداری از دانش و تجربه حرفه ای»، «فرصت»، «عادت»، «اعتماد به نفس پرستار»، «فرآیند آموزش پرستاری» و «شرایط محیط کار» قرار گرفت.
اگر چه دانش حرفه ای و خودباوری پرستار و نیز فرآیند آموزش پرستاری بر نحوه ارائه مراقبت پرستاری تاثیر می گذارد، شرایط حاکم بر محیط کار و انتظارات القا شده توسط آن مهم ترین عامل موثر بر ارائه مراقبت مبتنی بر شواهد هستند. بنابر این لازم است با فراهم سازی محیط سازمانی مناسب و اصلاح آموزش پرستاری، انتظار انجام مراقبت مبتنی بر شواهد را در سازمان توسعه داد و ضمن تقویت خودباوری پرستاران برای عمل به شواهد برخاسته از دانش حرفه ای، فرصت لازم برای مراقبت مبتنی بر شواهد فراهم نمود.