تعیین نحوه واکنش ریشه ژئوتیپ گلرنگ در مقابل عامل بیماری پوسیدگی ذغالی...

این مطالعه با هدف جداسازی عامل بیماری پوسیدگی ذغالی و تعیین نحوه واکنش ژنوتیپ ها در گلرنگ زراعی (Carthamus tinctorius L.) انجام شد. بدین منظور در سال 1382 از بوته های آلوده گلرنگ که دارای علایم بیماری پوسیدگی ذغالی بودند، نمونه برداری صورت گرفت. علایم بیماری به صورت قهوه ای شدن در محل طوقه و پوسیدگی خشک ریشه و همچنین سیاه شدگی مقطع داخلی طوقه و بخش های پایینی ساقه بود. جداسازی بیمارگر با کشت قطعاتی از بافت ریشه، طوقه و قسمت های پایینی ساقه بر روی محیط کشت سیب زمینی– دکستروز- آگار اسید دار صورت گرفت. همچنین جهت تولید پیکنیدیوم از قطعات ساقه های گلرنگ وخلال دندان اتوکلاو شده بر روی محیط کشت PDA یک هفته ای استفاده شد. رنگ پرگنه های قارچ در ابتدا سفید خاکستری و در ادامه با تشکیل اسکلروت ها برنگ سیاه تغییر نمود. اسکلروت ها سیاه، صاف و سخت با ابعاد 158-163×58-63 میکرومتر مشاهده شدند. در روی بافت های خشبی پیکنیدیوم ها به صورت توده ای و یا تکی شکل می گرفتند. پیکنیدیوم ها دارای گردن کشیده، به رنگ قهوه ای تیره و حاوی پیکنیدیوسپورهای شفاف، بیضوی به ابعاد 21×9 میکرومتر بودند، که با خصوصیات قارچ Macrophomina phaseolina (Tassi) Goid مطابقت کامل داشت. جدایه های به دست آمده به روش نوک ریسه ای خالص سازی شدند و برای آزمون بیماری زایی بر روی سه ژنوتیپ گلرنگ در شرایط مزرعه مورد استفاده قرار گرفتند. جهت مایه زنی قطعاتی از محیط کشت 10 روزه حاوی 104×6 اسکلروت در سانتی متر مربع در زیر پوست ناحیه طوقه بوته های 6 تا 8 برگی قرار داده شد. بوته ها در مرحله گلدهی از نظر میزان و شدت علایم بیماری مورد ارزیابی و نمره دهی قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده سه ژنوتیپ مورد بررسی IUTC129، Saffire و AC-Stirling از نظر نحوه واکنش به عامل بیماریزای پوسیدگی ذغالی به ترتیب مقاوم، نیمه حساس و حساس گروه بندی شدند.