تعیین اتیولوژی باکتریایی بیماران مبتلا به مننژیت ارجاع شده به چهار بیمارستان نظامی در تهران طی سال های 1383 - 1382

مننژیت های باکتریایی از عفونت های شدید با مرگ و میر بالا هستند. از آنجا که این بیماری در سنین مختلف به صورت اسپورادیک گزارش می گردد. لذا هدف این تحقیق، بررسی اتیولوژی مننژیت های باکتریایی بیماران مبتلا به مننژیت مراجعه کننده به 4 بیمارستان نظامی بوده است.
این مطالعه به منظور تعیین اتیولوژی مننژیت های باکتریایی در بیماران مراجعه کننده به 4 بیمارستان وابسته به نیرو های نظامی طراحی و انجام گردید. در این تحقیق از محیط کشت مولر هینتون آگار، تریپتیکیز سوی آگار و تایرمارتین تقویت شده و نیز روش های استاندارد باکتریولوژیک استفاده گردید. در صورتی که در لام مستقیم (لام مرطوب) سلول پلی مورف یا باکتری مشاهده نمی شد. نمونه به مدت 5 دقیقه با دور g 10000 و دمای آزمایشگاه سانتریفیوژ گردید و از رسوب آن به طریق فوق اسمیر تهیه و بررسی شد. همچنین، از نمونه CSF به هر یک از محیط های کشت مولر هینتون آگار، تریپتیکیز سوی آگار و نیز تایر مارتین آگار تقویت شده تلقیح و در شرایط 3 درصد CO2 در 37 درجه سانتی گراد به مدت 24 تا 48 ساعت گرمخانه گذاری شدند. شناسایی باکتری جدا شده با کمک آزمایشات بیوشیمیایی و نیز آنتی سرم اختصاصی انجام شد.
در این تحقیق، 100 نمونه از مایع نخاع بیماران مبتلا به مننژیت توسط پزشک متخصص با رعایت شرایط آسپتیک جمع آوری و بررسی شد. یافته های این تحقیق نشان داد، 63 درصد بیماران مذکر و 37 درصد آنها مؤنث بودند. 50 درصد بیماران افراد تحت تکفل و پس از آنها افراد بازنشسته و شاغلین قرار داشتند. سربازان وظیفه تنها 8 درصد را تشکیل دادند. از نظر کشت باکتریولوژیک، 28 درصد نمونه های مایع نخاع مثبت و 72 درصد منفی بودند. نتایج بررسی های باکتریولوژیک نشان داد، از 8 سرباز مبتلاء به بیماری، تنها از مایع نخاع 5 نفر نیسریا مننژیتیدیس جدا گردید. یک نفر مبتلا به مننژیت ناشی از نیسریا سیکا و از دو نفر دیگر هیچ شواهد باکتریولوژیک به دست نیامد. در یکی از بیماران مبتلا به مننژیت مننگوکوکوسی عود بیماری وجود داشت. همچنین، از 10 بیمار با سن بالای 55 سال استرپتوکوکوس پنمونیه جدا گردید. از 4 نفر بیمار که بعد از آسیب ناحیه کمری مبتلا به مننژیت شده بودند؛ استافیلوکوکوس کواگولاز منفی، پسودوموناس آئروجینوزا و اشریشیا کولی جدا گردید بحث: بر اساس یافته های این تحقیق، 28 درصد موارد مشکوک به مننژیت از نظر کشت باکتریولوژیک مثبت شدند که تنها 5 مورد (8/17 درصد) نیسریا مننژیتیدیس از بیماران مشکوک به مننژیت جدا شد که همگی سرباز بودند. با وجود اجرای برنامه واکسیناسیون سربازان برعلیه مننگوکک نیازمند علل یابی است. بررسی های بیشتر نشان داد، 4 نفر از این افراد دچار نقص سیستم کمپلمان هستند که بررسی علل آن نیازمند انجام تحقیقات بیشتر است. به علاوه نظر به این که فراوان ترین باکتری جدا شده در این تحقیق استرپتوکوکوس پنومونیه (7/35 درصد)، آن هم در افراد تحت تکفل بود، با توجه به صرف هزینه های سنگین به نظر می رسد، اجرای برنامه واکسیناسیون برای این افراد ضرروی باشد.