اثر ضد انقباضی عصاره برگ گیاه کلپوره (Teucrium polium) بر ایلئوم موش صحرایی

کلپوره (Teucrium polium) از تیره نعناع، گیاهی علفی است که مصرف دارویی آن از زمانهای بسیار قدیم شناخته شده است. در سالهای اخیر نیز اثرات ضد دیابت، ضد چربی زیاد خون و ضد میکروبی آن گزارش شده است ولی در مورد اثرات آن بر عضله صاف دستگاه گوارش تحقیقی علمی انجام نگردیده است. لذا هدف این تحقیق بررسی اثر عصاره این گیاه بر انقباضات ناشی از بعضی محرکهای رسپتوری و غیررسپتوری در ایلئوم موش صحرایی و تا حد امکان بررسی مکانیسم این اثر می باشد.
عصاره آبی با جوشاندن برگ گیاه در آب مقطر تهیه شد. انقباضات ایلئوم ناشی از کلرورپتاسیم و استیل کولین موش صحرایی(Wistar) در حمام بافت حاوی محلول تایرود تحت یک گرم کشش اولیه به روش ایزوتونیک ثبت گردید.
نتایج نشان دادند که این عصاره با غلظتهای (25/0، 5/0، 1، 2، 4 و 8 mg/ml)، انقباضات ناشی از کلرورپتاسیم (mM60) و استیل کولین (μM1) را به صورت وابسته به غلظت کاهش می دهد (0001/0P<). حضور L-NAME (مهارکننده آنزیم نیتریک اکساید سنتاز) با غلظت μM 100، اثری بر عملکرد مهاری عصاره بر انقباض ناشی از کلرورپتاسیم نداشت. از سوی دیگر، حضور آنتاگونیستهای آلفا و بتا آدرنرژیک (فنتولامین و پروپرانولول و آنتاگونیست رسپتورهای اوپیوئیدی، هر سه با غلظت μM 1) نیز موجب کاهش عملکرد مهاری عصاره بر انقباضات ناشی از کلرورپتاسیم نگردید. در محلول تایرود بدون کلسیم و دارای پتاسیم زیاد، اضافه کردن کلسیم به حمام بافت موجب انقباض وابسته به غلظت در ایلئوم شد و عصاره، این پاسخ انقباضی را بطور معنی دار کاهش داد.
بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق میتوان احتمال داد که کانالهای کلسیمی در بروز عملکرد مهاری عصاره دخالت داشته باشند. این تاثیر مهاری بدون دخالت رسپتورهای α و β آدرنرژیک و اوپیوئیدی و نیز بدون دخالت نیتریک اکساید انجام می شود. اثرات مهاری مشاهده شده می تواند توجیه کننده مصرف سنتی این گیاه در ناراحتی های دستگاه گوارش باشد.