عوارض زودرس واکسن سه گانه دیفتری - کزاز - سیاه سرفه در تعدادی از کودکان 6-4 ساله شهر تهران

نظر به نقش واکسن سه گانه در کاهش مرگ و میر ناشی از سه بیماری مهلک دیفتری، کزاز و سیاه سرفه، واکسیناسیون کودکان ایرانی از سال 1320 با استفاده از واکسن ساخت داخل کشور در ایران شروع شد. تحقیق حاضر، مطالعه ای آینده نگر روی 337 کودک 6-4 ساله واکسینه شده در تعدادی از مراکز بهداشتی شهر تهران با واکسن سه گانه ساخت موسسه سرم سازی رازی ایران است. از والدین کودکان واکسینه شده خواسته شد که بعد از واکسن زدن کودکان، پرسشنامه عوارض واکسن را در طول یک هفته بعد از واکسیناسیون به صورت روزانه تکمیل کنند. عوارض موضعی و عمومی به ترتیب در 92.6 و 65.3 درصد کودکان واکسینه شده مشاهده گردید. درد در ناحیه تزریق، شایع ترین عارضه موضعی بود که در 86.9 درصد از کودکان مشاهده گردید. بیشترین عوارض عمومی شامل تب (48.4 درصد)، کاهش اشتها (24 درصد)، مشکلات گوارشی (5.6 درصد)، تهوع و استفراغ (8 درصد) و کهیر یا اگزما (2.7 درصد) عمدتا در روز اول یا دوم پس از واکسیناسیون مشاهده شد که طی یک هفته به تدریج کاهش یافت. با توجه به مطالعات پراکنده گذشته بر روی این واکسن در ایران به نظر می رسد که عوارض مشاهده شده در این مطالعه نسبت به مطالعات قبلی کاهش یافته است. مقایسه عوارض واکسن مورد مطالعه با مطالعات انجام شده در کشورهای دیگر که با استفاده از واکسن های استاندارد سلولی انجام شده است، موید شیوع بالای عوارض فوق الذکر در واکسن های دیگر می باشد، گرچه شدت این عوارض در کودکان ایرانی واکسینه شده در این مطالعه بیشتر به نظر می رسد. احتمالا این عوارض با روش فرمولاسیون واکسن و نیز اجزا سلولی باکتری های استفاده شده در تولید آن ارتباط داشته باشد.