مقایسه ی اثر آدامس های گوناگون و یک نوع دهانشویه بر میزان و PH بزاق در افراد سالم

بیان مساله: بزاق نقشی مهم در هموستاز دهان بازی می کند. محافظت در برابر ویروس ها، باکتری ها و قارچ ها، کانی سازی دوباره ی دندانی شماری از کارهای بزاق هستند. خشکی دهان شکایتی شایع، به ویژه در زنان سالمند است و معمولا، ناشی از کارکرد نارسای غدد بزاقی ناشی می گردد. تحریک جریان بزاق به وسیله ی انواع آدامس ها و یا جانشین کردن بزاق به وسیله ی دهانشویه ها، در افراد دارای غدد بزاقی نیمه توانا، ممکن است سودمند باشد.
هدف از این پژوهش بررسی اثر مواد تحریک کننده چون آدامس های ریلکس، اربیت، بیوتین و دهانشویه بیوتین بر کمیت و PH بزاق بود.
مواد و در این بررسی، که به روش تجربی انجام گرفت، روی هم رفته 60 فرد سالم که به شیوه ی تصادفی در چهار گروه 15 نفری، جا گرفتند، بررسی شدند. در آغاز، میانگین کلی میزان بزاق در دو دقیقه و میانگین PHبزاق آنها اندازه گیری شد. سپس، یک عدد از آدامس ها به مدت پنج دقیقه و یک قاشق غذاخوری از دهانشویه ی بیوتین به مدت 30 ثانیه در گروه های متفاوت استفاده گردید و میانگین میزان بزاق در مدت دو دقیقه و میانگین PH بزاق، بی درنگ پس از مصرف مواد و با گذشت 45 دقیقه از مصرف مواد، اندازه گیری شد. از واکاوی کوواریانس و آزمون کم ترین تفاوت معنادار (Least Significant Difference) برای مقایسه ی داده های میان گروهی و از آزمون t-testبرای مقایسه ی داده های درون گروهی استفاده شد.
میانگین بزاق در هر چهار گروه، بی درنگ پس از مصرف مواد، افزایش یافت و سپس، پس از 45 دقیقه از مصرف مواد، کاهش یافت، اما باز هم آشکارا بالاتر از میانگین میزان نخستین بزاق بود. میانگین PHبزاق با مصرف آدامس ها بی درنگ افزایش یافت، ولی پس از 45 دقیقه از مصرف آنها، تنها در دو آدامس ریلکس (relax) و بیوتین، میانگین PH بزاق از میانگین PHنخستین بزاق آشکارا بالاتر بود. دهانشویه ی بیوتین بر میانگین PHبزاق، اثر نداشت.
گزیلیتول همراه با عامل محرک مکانیکی، مانند جویدن، هم به افزایش میزان بزاق و هم به اصلاح PH محیط دهان کمک می کند. آدامس ریلکس و بیوتین، که هر دو بی قند بوده و دارای گزیلیتول هستند، با توجه به افزایش میزان و PH بزاق، برتری دارند.