اثر پیش دارویی دگزامتازون سیستمیک بر التهاب مخاط(موکوزایتیس) دهانی کوتاه مدت ناشی از شیمی درمانی در هامستر (Hamster)

بیان مساله: التهاب مخاط دهانی (OM) یکی از اثرات جانبی زیان آور درمان سرطان هاست، که به دنبال شیمی درمانی و پرتودرمانی در ناحیه ی سر و گردن رخ می دهد. با عنایت به نقش حساس سایتوکاین های پیش التهابی و یک فاکتور نسخه برداری سلولی مهم تحت عنوان فاکتور هسته ای کاپا- بی] (NF-kB) Nuclear Factor kappaB [در روند ایجاد التهاب مخاطی ناشی از شیمی درمانی، بررسی جانوری با هدف ارزیابی پاسخ بالینی و میکروسکوپی ناشی از مهار قدرتمند موثر فاکتورهای ذکر شده بر روی این روند التهابی طراحی گردید.
ارزیابی اثر دگزامتازون، در مهار ایجاد دامنه ای گسترده از سایتوکین های پیش التهابی، بر روی دوره و شدت این عارضه ی ناشی از شیمی درمانی در الگوهای جانوری.
مواد و این پژوهش با طراحی کارآزمایی بالینی بر روی 75 هامستر نر بالغ انجام گرفت. این جانوران به سه گروه رده بندی شدند: گروه نخست، شیمی درمانی و پیش دارویی دگزامتازون دریافت نکردند. گروه دوم، پیش دارویی دگزامتازون دریافت نکرده، ولی شیمی درمانی را دریافت کردند و گروه سوم، افزون بر شیمی درمانی، پیش دارویی دگزامتازون در مقادیری گوناگون (یک، 1/0، 05/0 میلی گرم بر کیلوگرم) دریافت کردند. شیمی درمانی در روزهای یک و دو از آغاز پژوهش و پیش دارویی دگزامتازون در روزهای یک تا نه تجویز گردید. در روز چهارم، برای آسانی در ایجاد التهاب مخاط دهانی، خراش مکانیکی بر روی گونه ی جانوران ایجاد شد و در روزهای 6، 9 و 16، بررسی های بالینی و بافت شناختی از آسیب های التهابی مخاط دهان انجام گرفت. در روز نهم، با خونگیری، شمارش سلول های خونی و از چند جانور، با انتخاب اتفاقی در هر گروه، کشت خون و بررسی آسیب شناختی بافتی برای تشیخص کاندیدوز دهانی فراهم گردید. برای بررسی واکاوی داده ها از آزمون کروسکال والیس استفاده شد.
در زیرگروه های دریافت کننده ی پیش دارویی دگزامتازون با مقادیر متوسط و بالا، بروز آسیب های التهاب مخاطی دهان از نظر میکروسکوپی و ماکروسکوپی کاهش یافت. مهم ترین یافته ی منفی این بررسی، بروز مرگ و میر در زیرگروه های دریافت کننده ی پیش دارویی دگزامتازون در شماری از جانوران بود.
به نظر می رسد، که در میان سه اندازه ی مورد استفاده برای پیش دارویی دگزامتازون، اندازه ی متوسط (1/0میلی گرم/ کیلوگرم) با وجود بروز مرگ و میر کمتر، توانسته است اثر مثبت چشمگیری در کاهش شدت این التهاب به وجود آورد.