اثر مورفولوژی اسپرم در میزان حاملگی به روش تلقیح داخل رحمی اسپرم

یکی از عوامل موثر برنازایی فاکتورهای مردانه می باشد. یکی از علل ناباروری، فاکتورهای مردانه شامل اختلال در تعداد، تحرک و مورفولوژی اسپرم می باشد. تلقیح داخل رحمی اسپرم (IUI) به طور گسترده ای جهت درمان زوج های نابارور ناشی از فاکتور مردانه به کار می رود. معیارهای تعداد اسپرم و تحرک آن و درصد اسپرم های دارای مورفولوژی طبیعی در ارزیابی کیفیت مایع منی مورد بررسی قرار می گیرند. مطالعات متعددی به بررسی تعداد و تحرک اسپرم پرداخته است؛ ولی مطالعه مورفولوژی اسپرم در منطقه شمال کشور (مازندران) کمتر صورت گرفته است. لذا این مطالعه موفقیت بارداری به روش IUI را در افراد دارای اسپرم های با مرفولوژی طبیعی کمتر از 5% و بیشتر از 5% مورد ارزیابی قرار می دهد.
مطالعه حاضر، مطالعه ای تحلیلی بود که روی زوجین کاندید انجام IUI مراجعه کننده به دو مرکز ناباروری شهر بابل انجام شد. پس از طی مراحل اولیه و تحریک تخمک گذاری و رعایت نکات لازم جهت IUI، نمونه اسپرم از نظر تعداد، تحرک و مورفولوژی براساس معیار NAFA and ESHRE-SIGA 2002 مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس نتایج حاصل از طریق نرم افزارآماری SPSS و با آزمون های رگرسیون لجستیک، t زوجی و تست دقیق فیشر مورد ارزیابی آماری قرار گرفت و 05/0p< معنی دار در نظر گرفته شد.
از 561 زوجی که برای آنها سیکل IUI انجام شد در 103 مورد بارداری در زوجین با مورفولوژی طبیعی بیش از 5% و4 مورد بارداری در زوجین با مورفولوژی کمتر از 5% مشاهده شد که از نظر آماری معنی دار بود (05/0p<)؛ در 504 مورد از این زوجین تعداد اسپرم بیش از million/ml20 بود، که در این گروه نتیجه IUI در موارد مرفولوژی اسپرم بیش از 5% به طور معنی داری بیشتر از زوجین با مورفولوژی کمتر از 5% در این گروه بود (4/21 نسبت به 6/5)، (01/0p<). در 543 نفر از زوجین تحرک اسپرم بیش از 50% بود که بررسی نتایج IUI در این گروه نشان داد مواردی که مورفولوژی اسپرم بیش از 5% بود به طور معنی داری بیشتر از موارد با مورفولوژی اسپرم کمتر از 5% در این گروه بود (5/20 نسبت به3/8)، (05/0p<).
نتیجه مطالعه نشان داد که مورفولوژی طبیعی اسپرم بیش از 5% می تواند فاکتوری تعیین کننده و تاثیرگذار بر روی نتایج IUI باشد و مورفولوژی نرمال اسپرم همراه با تعداد و تحرک نرمال نقش بسزایی در افزایش میزان بارداری دارد؛ لذا پیشنهاد می شود علاوه بر بررسی تعداد و تحرک به بررسی مورفولوژی نیز توجه شود.