بررسی رابطه میزان روی سرم و نوروپاتی محیطی در بیماران همودیالیزی مزمن

کاهش سطح سرمی روی یک یافته شایع در بیمارانی که همودیالیز می شوند، است. از آن جا که این عنصر یکی از اجزای اصلی تعدادی از سیستم های آنزیمی درون سلولی می باشد، کمبود آن می تواند موجب اختلالات مهمی در بدن شود. چندین مطالعه وجود دارد که ارتباط کاهش روی سرم و تعدادی از اختلالات عصبی از جمله نوروپاتی محیطی را نشان می دهد. تاکنون شواهدی که براساس آن بتوان مصرف معمول روی یا اندازه گیری سطح سرمی آن را در تمام بیمارانی که همودیالیز می شوند توصیه کرد، به دست نیامده است. هدف از این مطالعه بررسی رابطه سطح سرمی روی و سرعت هدایت عصبی در بیمارانی که همودیالیز می شوند و هم چنین ارتباط بین کمبود روی سرم و نوروپاتی محیطی بوده است. اگر چنین ارتباطی وجود داشته باشد، اقداماتی که در جهت اصلاح سطح سرمی روی انجام می شود می تواند نقش مهمی در کاهش شیوع نوروپاتی اورمیک داشته باشند. در این مطالعه مقطعی بررسی الکتروفیزیولوژیک اعصاب حسی و حرکتی اندام ها در 67 بیمار غیر دیابتی همودیالیزی مزمن در شهرهای کرمان، رفسنجان. سیرجان و جیرفت انجام شد و تمام بیمارانی که همکاری لازم را داشته و از نظر کاتابولیک در وضعیت ثابتی بودند وارد مطالعه شدند. ابتدا میزان روی سرم این بیماران با روی سرم در 72 فرد سالم گروه شاهد مقایسه شد سپس در 67 بیمار همودیالیزی ذکر شده با حذف تاثیر فاکتورهای کفایت دیالیز(KT/V)، میزان کاتابولیسم پروتئین(PCR)، میزان پاراتورمون(PTH)، فاصله بین 2 دیالیز و طول مدت نگه دارنده با دیالیز، ارتباط بین روی سرم با سرعت هدایت عصبی(NCV) و DL(Distal latency) در هر یک از اعصاب اندام تحتانی به صورت مجزا مورد بررسی قرار گرفت. میانگین و انحراف معیار روی سرم در 67 بیمار فوق 05/30±13/94 و در 72 فرد سالم گروه شاهد 8/42±53/104 میکروگرم درصد بود که این تفاوت از نظر آماری معنی دار است(05/0P<). در 57% بیماران شواهد الکتروفیزیولوژیک نوروپاتی محیطی و در 33% آن ها شواهد بالینی آن وجود داشت. بیش ترین عصب درگیر عصب پرونئال سطحی بود و میانگین و انحراف معیار روی در 38 بیماری که در این عصب NCV کم تر از حد طبیعی داشتند، 1/25±9/88 و در 29 بیمار دیگر 9/34±99/105 میکروگرم درصد بود که این تفاوت نیز دارای ارزش آماری می باشد(03/0P<). از سوی دیگر ارتباط میان روی سرم با NCV در اعصاب حسی سورال(01/0P<) و پرونئال سطحی (05/0P<) و با DL در عصب پرونئال سطحی(01/0P<) دارای ارزش آماری بود. نتیجه آن که نوروپاتی محیطی و کمبود سطح سرمی روی از یافته های شایع در بیماران همودیالیزی است و کمبود روی سرم می تواند یکی از عوامل موثر در ایجاد نوروپاتی محیطی باشد. عدم وجود ارتباط بین روی سرم و DL و NCV اعصاب حرکتی در بیماران مورد مطالعه می تواند به علت شدت درگیری کم تر اعصاب حرکتی در جریان اورمی باشد