الگوی مصرف داروها در ساکنین شهرستان بم در شش ماه اول پس از زلزله 1382

پیش بینی داروهای مورد نیاز در مناطق زلزله زده از ملزومات برنامه ریزی و مدیریت بحران محسوب می شود. لذا مطالعه حاضر بدین منظور صورت گرفت تا نیاز واقعی به نوع دسته جات دارویی و هم چنین پر مصرف ترین داروهای تجویز شده جهت بیماران سرپایی بم در طی 6 ماه اول پس از زلزله 1382مورد بررسی قرار گیرد.
این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی درطول 6 ماه اول پس از زلزله بم در دی ماه 1382 صورت پذیرفت. اطلاعات لازم ازمیان 3000 نسخه بیماران سرپایی که به طور تصادفی انتخاب شده بودند، استخراج گردید. این نسخ توسط پزشکان عمومی تیم های فوریت های پزشکی که در 12 مرکز مراقبت های بهداشتی استقرار داشتند، تجویز شده بودند. اطلاعات شامل جنس بیماران، تعداد اقلام دارویی در هر نسخه، دسته دارویی، نام دارو (تجاری- ژنریک) و راه تجویز داروها بود. همچنین اولین 25 قلم دارویی که بیشترین موارد مصرف را داشته اند، ثبت شدند. ارزیابی الگوی مصرف دارو بر اساس معیارهای سازمان جهانی بهداشت انجام شد.
بیماران مذکر4/47% و مونث 6/52% از کل بیماران را تشکیل دادند. میانگین تعداد اقلام دارویی در هر نسخه 5/3 بود. راه تجویز 7/81% کل داروها خوراکی و 9/10% تزریقی بوده اند.پر مصرف ترین دسته های دارویی که در طی 6 ماه اول پس از زلزله تجویز شده بود به ترتیب شامل داروهای تنفسی (2/14%). داروهای ضددرد و ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDS) (3/11%)، داروهای ضدمیکروبی (2/11%)، داروهای گوارشی (6/9%) و داروهای مؤثر بر سیستم اعصاب مرکزی (7%) بوده اند. پر مصرف ترین اقلام دارویی به ترتیب پنی سیلین ها (8/6%)، فرآورده های سرماخوردگی (8%) و آنتی اسیدهای سیستمیک مانند رانیتیدین و امپرازول را شامل می شدند.
داروهای تنفسی، داروهای ضددرد، داروهای ضدمیکروبی، داروهای گوارشی و داروهای مؤثر بر سیستم اعصاب مرکزی عمده ترین داروهای مصرفی و مورد نیاز در شش ماه اول پس از زلزله بم بوده اند. نتایج این بررسی می تواند به عنوان الگوی نیاز دارویی پس از بروز بلایای طبیعی باشد.