بررسی سرعت هدایت عصبی در اندام دارای فیستول شریانی - وریدی در بیماران همودیالیزی

فیستول های شریانی - وریدی آسان ترین و سریع ترین راه دستیابی به عروق جهت انجام همودیالیز طولانی مدت هستند. با این وجود عوارض ناشی از فیستول همیشه برای بیمار اجتناب ناپذیر است. نوروپاتی ایسکمیک ناشی از نارسایی شریانی به دنبال کار گذاری فیستول از عوارض مهم به شمار می رود. در این مطالعه با استفاده از روش حساس اندازه گیری سرعت هدایت عصبی (NCV) به بررسی نوروپاتی ناشی از ایسکمی در اندام دارای فیستول در بیماران همودیالیزی پرداخته شده است.

این مطالعه از نوع توصیفی و به روش مقطعی بر روی 37 بیمار همودیالیزی بخش همودیالیز بیمارستان شهید محمدی بندرعباس انجام شد. تمام بیماران وارد شده به مطالعه فقط دارای یک فیستول دیستال یا پروگزیمال و تنها در یک اندام فوقانی بودند. مطالعه سرعت هدایت عصبی (Nerve Conduction Velocity) NCV عصب مدیان و اولنار در هر دو اندام فوقانی برای همه بیماران صورت گرفت و از اندام فاقد فیستول به عنوان شاهد در مقابل اندام دارای فیستول استفاده گردید.

در بیماران دارای فیستول دیستال، NCV حرکتی عصب اولنار به طور معنی داری افزایش یافته (034/0= P) و آمپلی تود دیستال و پروگزیمال عصب اولنار تنها در بیماران غیردیابتی و مبتلا به فشار خون به طور معنی داری کاهش یافته بود(05/0< P). در مورد عصب مدیان NCV حسی افزایش یافته، آمپلی تود دیستال به طور معنی داری کاهش یافته (04/0=P) و لتانسی تاخیری حسی مدیان افزایش یافته بود(02/0= P). در بیماران دارای فیستول پروگزیمال آمپلی تود پروگزیمال اولنار و NCV حرکتی مدیان به طور معنی داری نسبت به اندام فاقد فیستول کاهش یافته بود(05/0< P). همچنین مشخص گردیدکه عمر فیستول با اختلالات NCV رابطه معکوس دارد و اکثر بیماران دارای اختلال، کمتر از یکسال از عمر فیستول آنها می گذرد.

حساسیت عصب اولنار نسبت به ایسکمی بیش از حساسیت عصب مدیان می باشد و الیاف حسی سریع تر تحت تاثیر ایسکمی ناشی از فیستول شریانی وریدی قرار می گیرند. تفاوتی از لحاظ محل فیستول و تاثیری در ایجاد نوروپاتی ایسکمیک وجودندارد. توصیه می گردد جهت غربالگری و بررسی نوروپاتی ایسکمیک در این بیماران، هر 6 ماه یکبار NCV انجام شود.