تاملی در برهان صدیقین به تقریر علامه طباطبایی

علامه سید محمدحسین طباطبایی در حاشیه اسفار, تقریری از برهان صدیقین ارایه داده است که معمولا ادعا می شود این تقریر علامه, استدلال جدیدی است که وجود خداوند را بدون به کارگیری اصول فلسفی به اثبات می رساند, و از این رو می توان آن را مصداق کامل (برهان صدیقین) دانست. در این نوشتار نشان می دهیم که برهان علامه طباطبایی گرچه تقریری جدید و ابداعی است, اما با اشکالات قابل توجهی روبرو است, به گونه ای که برای بر طرف کردن آنها, به ناچار باید دست کم سه پیش فرض فلسفی را پذیرفت و بدان اذعان نمود. بر این اساس, به هیچ روی نمی توان برهان علامه را بی نیاز از اصول فلسفی دانست, و مهم تر این که برخی از آن پیش فرض ها کاملا مناقشه آمیز هستند.