سیمای اپیدمیولوژیک مالاریا در استان همدان در بیست سال اخیر (80-1359)

مالاریا یکی از بیماری های بومی ایران است. این بیماری در بیشتر مناطق به جز سه استان جنوب شرقی کشور تحت کنترل است، ولی به دلیل شرایط خاص منطقه ای امکان بروز آن در بیشتر مناطق کشور وجود دارد؛ از این رو پایش و مراقبت از موارد تک گیر و بررسی دقیق اپیدمیولوژیک این موارد برای اتخاذ راهکارهای مناسب کنترل در هر منطقه ضروری است.
این مطالعه به روش توصیفی با استفاده از داده های موجود انجام شد. به منظور بررسی اپیدمیولوژیک مالاریا در طول سال های پس از انقلاب اسلامی تا سال 1379، کلیه موارد ثبت شده مالاریا در استان همدان(506 مورد) بررسی شد. در این مطالعه، پرونده بیماران از بایگانی مرکز بهداشت استان اخذ گردید و داده ها وارد چک لیست شد و سپس آنالیزگردید. مالاریا در زمره بیماری هایی است که سیستم ثبت تقریبا ثابتی برای آن وجود دارد و کلیه موارد کشف شده و تشخیص داده شده در سراسر استان در مرکز بهداشت ثبت می شود و مورد پی گیری قرار می گیرد؛ از این رو بررسی پرونده های موجود در این مرکز می تواند گویای وضعیت بیماری در کل استان باشد.
طی مدت 20 سال اخیر 506 مورد بیمار مبتلا به مالاریا در استان همدان تشخیص داده شده است که بطور متوسط 3/25 مورد در سال می باشد. بالاترین میزان بروز سالیانه در سال 1373(50مورد) و کمترین آن در سال 1365(5 مورد) بوده است. 1/91% موارد مالاریای ویواکس، 7/7% فالسی پاروم و فقط یک مورد پلاسمودیوم مالاریه و دو مورد نیز آلودگی توام گزارش شده است. از سال 1373 بروز مالاریا روند نزولی داشته، به طوری که در سال 1380 فقط 6 مورد مالاریا ثبت شده است. 62% موارد به صورت انتقال از داخل کشور، 4/13% انتقال از خارج کشور و 96/2% موارد انتقال محلی بوده است. بالاترین شیوع سنی در گروه 29-20 سال و 6/80% موارد در مردان بوده است. بیشترین میزان در دو شهرستان همدان و نهاوند بروز کرده است.
بحث: از این مطالعه نتیجه می شود تا حدود 15 سال پس از انقلاب بروز مالاریا در همدان روند نسبتا ثابتی داشته است و بیشتر مبتلایان را موارد وارده تشکیل داده است. از سال 73 بیماری رو به نزول گذاشته است و در حال حاضر در وضعیت استحکام می باشد.