میزان مقاومت چند دارویی و روش اندازه گیری آن در بیماران مبتلا به لوسمی میلوبلاستیک و لنفوبلاستیک حاد

سابقه و هدف مقاومت دارویی علت عمده شکست درمانی در بیماری های بدخیم خصوصا بیماری های بدخیم خونی است و شایع ترین نوع مقاومت دارویی به علت بروز pgp (گلیکوپروتئین p) می باشد. مشکل عمده بروز این ژن در بدخیمی های خونی، عدم وجود یک روش استاندارد برای کشف و بررسی کمیت بروز ژن در نمونه های توموری و عدم تطابق با کلینیک بیمار است. هدف از انجام طرح حاضر، تعیین میزان مقاومت چند دارویی(MDR) بر اساس بیان pgp در شروع درمان و استفاده از آن به منظور پیش بینی پاسخ به درمان و پیامد عود یا فوت می باشد.
مواد وروش ها مطالعه انجام شده از نوع کاربردی بود. تعداد 185 بیمار در فاصله خرداد 1380 تا اردیبهشت 1385 وارد مطالعه شدند. برای هر یک از بیماران تشخیص بر اساس مورفولوژی، ایمونوفنوتیپ و سیتوژنیک انجام گرفته و بروز pgp، بر اساس فلوسیتومتری مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی میزان pgp ابتدا خون محیطی و نمونه های مغز استخوان بر روی ضد انعقاد EDTA جمع آوری شده و به آزمایشگاه منتقل و طی مراحلی جهت بررسی آماده شد. سپس همه بیماران با توجه به نوع بیماری تحت دستور عمل درمانی استاندارد قرار گرفتند و پاسخ به درمان مشخص شد. پس از پی گیری بیماران، یافته های بالینی بر حسب مقاومت اولیه و نیز میزان بقا، عود و بهبودی کامل محاسبه شده و سپس با یافته های آزمایشگاهی مقایسه شدند. جهت تحلیل نتایج از آزمون های من ویتنی،کروسکال والیس، کاپلان مایر(kaplan-meier) و کای دو(Chi-square) استفاده شد.
یافته ها از 185 بیمار با میانه سنی 5/28 سال (با دامنه تغییرات 11 تا 76 سال)، 128 بیمار AML و 57 بیمار ALL، 62% مرد و 38% زن بودند. pgp با سن، جنس، نوع بیماری(ALL و AML) و نیز تعداد سلول های سفید رابطه معنی داری نشان نداد، هم چنین میزان بیان pgp در زیر گروه های مختلف بیماری AML نیز رابطه معنی داری نداشت. میزان بقای کلی(OS) دو ساله 63%(خطای معیار 8/4%) و میزان بقای عاری از بیماری(DFS) در این مدت 42%(خطای معیار 5%) به دست آمد، هم چنین نتایج نشان داد که DFS با pgp در بیماران ALL و AML-none M3 رابطه معنی داری دارد.
نتیجه گیری میزان بروز pgp در سطح سلول، احتمالا یک فاکتور پیش آگهی دهنده برای پیش بینی شانس عود محسوب می شود و می تواند در تصمیم گیری درمانی نقش داشته باشد.