پراکنش فضایی جمعیت دشمنان طبیعی شته ی سبز پنبه و مقایسه ی روش های مختلف برآورد آن در مزارع پنبه ی منطقه ی گرگان

در طول دو سال زراعی 1381 و1382، پراکنش فضایی جمعیت دشمنان طبیعی شته ی سبز پنبه، Aphis gossypii Glover، با استفاده از شاخص های پراکنش و مدل های توزیع، در مزارع پنبه ی منطقه ی گرگان بررسی شد. پراکنش فضایی اغلب دشمنان طبیعی در طول فصل زراعی، تجمعی و درصد برازش آنها با توزیع دوجمله ای منفی بیشتر از توزیع پویسون بود. بر اساس مقادیر R2 و p به دست آمده از ارتباط رگرسیونی، برای توصیف ارتباط بین میانگین و واریانس جمعیت، مدل تیلور مناسب تر از مدل ایوااو بود. پارازیتوییدها، لارو پشه های خانواده ی Cecidomyiidae و تخم کفشدوزک ها، بزرگترین ضریب تیلور و بیشترین درصد برازش را با توزیع دوجمله ای منفی از خود نشان دادند. از سوی دیگر، لارو و حشرات کامل بالتوری، حشرات کامل کفشدوزک هفت نقطه ای و کفشدوزک های جنس Scymnus Kug.، و عنکبوت ها تمایل آشکاری به برازش با توزیع پویسون داشته و کوچکترین ضریب تیلور را به خود اختصاص دادند. در بسیاری از دشمنان طبیعی، ارتباط معنی داری بین تغییرات میانگین جمعیت و مقادیر k (شاخص تجمع در توزیع دوجمله ای منفی) مشاهده نشد، لذا امکان برآورد یک k عمومی برای اغلب دشمنان طبیعی وجود داشت. اطلاعات این تحقیق می تواند در طراحی برنامه های مناسب نمونه برداری و نیز در برآورد پارامترهای جمعیت یا تعیین سطوح تصمیم گیری مفید باشد.