بررسی سایتوژنتیکی در پیش آگهی کودکان مبتلا به لوکمی لنفوبلاستیک حاد

لوکمی لنفوبلاستیک حاد به عنوان شایع ترین بدخیمی کودکان می باشد که بهترین پاسخ را به درمان دارد. در سال های اخیر علاوه بر سن، جنس و تعداد گلبول های سفید، بررسی ژنتیک به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار در پیش آگهی بیماران انجام می شود. این بررسی در کودکان مبتلا به لوکمی لنفوبلاستیک حاد مراجعه کننده به بیمارستان کودکان مفید به مدت 3 سال انجام شده است، تا عوامل موثر در پیش آگهی بیماری لوکمی لنفوبلاستیک حاد با تاکید بر کاریوتیپ بیماران تعیین گردد.
مطالعه حاضر به صورت گذشته نگر انجام شد. از 102 بیماری که در طی سال های 1381-1379 با تشخیص لوکمی لنفوبلاستیک حاد به بیمارستان کودکان مفید مراجعه کرده بودند، 74 مورد وارد مطالعه شدند و 28 بیمار به دلیل نداشتن آزمایش سایتوژنتیک از مطالعه خارج گردیدند. بیماران در گروه سنی 6 ماه تا 13 سال قرار داشتند که بر اساس شمارش گلبول های سفید و سن به دو گروه پرخطر(42 بیمار) و کم خطر(32 بیمار) تقسیم شدند. سپس نتایج آزمایش سایتوژنتیک بیماران و فاکتورهای جانبی نظیر زیر رده های سلولی(بر اساس فلوسیتومتری)، سن، جنس و شمارش کامل سلول های خونی(گلبول سفید، هموگلوبین و پلاکت) در گروه های پرخطر و کم خطر تحت بررسی و مقایسه قرار گرفتند. نتایج توسط آزمون آماری کای دو و نرم افزار SPSS ویرایش 5/11 تحلیل شد.
از 74 بیمار مورد بررسی، 64 بیمار(5/86%) بر اساس فلوسیتومتری دارای لوکمی از نوع Pre B cell بودند که بر اساس تعداد گلبول های سفید، 38 مورد(4/59%) از آن ها در گروه کم خطر قرار گرفتند. در بررسی سایتوژنتیک، 34 بیمار(9/45%) دارای کاریوتیپ طبیعی، 16 بیمار(6/21%) دارای اختلال تعداد کروموزوم ها و 14 بیمار(19%) دارای اختلال ساختاری کروموزوم بودند. در 10 بیمار باقی مانده جواب آزمایش سایتوژنتیک غیر قابل نتیجه گیری بود. کاریوتیپ در بیماران دو گروه کم خطر و پرخطر با هم مقایسه شد که تفاوت چندانی وجود نداشت و مختصر تفاوت قابل اغماض بود. از نظر جنسیت تعداد پسران به طور قابل توجهی در گروه کم خطر بیشتر از دختران بود(9/61% در مقابل 1/39%) اما از نظر کاریوتیپ میان این دو گروه نیز تفاوتی وجود نداشت.
با توجه به نتایج این تحقیق، از نظر اختلالات ژنتیکی میان دو گروه تفاوت محسوسی مشاهده نشد. بر این اساس می توان چنین فرض نمود که سن و تعداد گلبول های سفید به تنهایی فاکتور اولیه مناسبی برای پیش آگهی نمی باشند و بررسی ژنتیک به خصوص در محدوده ژن می تواند عامل تعیین کننده ای باشد. لذا تکرار تحقیق با حجم نمونه بیشتر و تطابق دادن عوامل موثر در پیش آگهی با سیر بیماری به صورت مطالعه آینده نگر ضروری به نظر می رسد.