تجربه موتوسواران از رفتارهای مخاطره آمیز: یک پژوهش کیفی

موتورسواران در افزایش میزان مرگ ومیر ناشی از حوادث عبور و مرور در ایران سهم زیادی دارند. شناسایی رفتارهای مخاطره آمیز به منظور حفظ و ارتقاء سلامت موتورسواران و سایر افراد جامعه ضروری است. مطالعه حاضر به منظور تبیین تجربیات موتورسواران از رفتارهای مخاطره آمیز انجام شد.

این مطالعه با طراحی کیفی و استفاده از نمونه گیری مبتنی برهدف با حداکثر تنوع و در مکان های مختلف شهر تهران انجام شد. تولید داده ها از طریق مصاحبه عمیق و روش های مشاهده میدانی و ثبت رفتار تکمیل شد.کلیه مصاحبه ها ضبط و کلمه به کلمه تایپ و به روش تحلیل درونمایه تحلیل شد.

از کدبندی و طبقه بندی داده ها، دو طبقه اصلی برای تبیین موتورسواری مخاطره آمیز استخراج شد که شامل: 1- رفتارهای غیرعمدی (خطاها) ناشی از توانایی و تجربه ناکافی در رانندگی موتورسیکلت و تمرکز ناکافی در هنگام رانندگی و 2- رفتارهای عمدی (تخلفات) مانند رانندگی بدون توجه به سلامت موتورسیکلت و قطعات آن، استفاده غیر مجاز از موتورسیکلت، حرکات نمایشی و عدم رعایت مقررات می باشد.

هرچند تعداد زیادی از انواع رفتارهای مخاطره آمیز استخراج شده در این مطالعه به نوعی در برخی از مطالعات گذشته نیز مطرح شده است. شاید یکی از دلایل تفاوت در تعدادی از این رفتارها یا ترکیب آن ها در جوامع مختلف، عوامل روانی و اجتماعی بسیار وسیعی است که بر رفتارهای مخاطره آمیز مرتبط با تصادفات موتورسیکلت تاثیر می گذارد.