تثبیت فلزات سنگین در اراضی کشاورزی جنوب تهران

برای جلوگیری از ورود آلودگی ناشی از تجمع فلزات سنگین در خاک به داخل گیاهان و نیز آبهای زیرزمینی،که می تواند خطرات جبران ناپذیری را ببار آورد،روش های متعددی در دنیا بررسی و مورد آزمایش قرار گرفته اند.از جمله روش ها که هنوز در ایران مورد آزمایش قرار نگرفته،بررسی و عملکرد تثبیت فلزات سنگین توسط خاک رس در خاکهای آلوده می باشد.خاکهای رس به دلیل خاصیت هیدراته شدن می توانند مواد آلی و غیرآلی را در ساختمان خود جلب نمایند.
در این تحقیق دو نوع خاک رس مورد آزمایش قرار گرفته است:خاک رس بنتونیت(Bentonite) با ساختمان شیمیایی 2 به 1 (دو لایه سیلیس و یک لایه آلومینیوم) و 85=CEC میلی اکی والان درصد گرم خاک رس و کائولن (Kaoline) با ساختمان شیمیایی 1 به 1 (یک لایه سیلیس و یک لایه آلومینیوم) و 3=CEC میلی اکی والان درصد گرم خاک رس.این دو نوع خاک رس از لحاظ خواص فیزیکی- شیمیایی با یکدیگر تفاوت دارند.
عمل تثبیت فلزات سنگین با درصد های مختلف از این دو خاک 7%، 15%، 22% ونیز در pH های متفاوت 4، 7.8 و11.5 آزمایش شد و مشخص گردید که با افزایش غلظت ماده تثبیت کننده در pH=7.8 و بالاتر،عمل تثبیت با راندمان بیشتری انجام می شود،حال آنکه در pH=4 نه تنها تثبیت در خاک رس انجام نمی گردد،بلکه مقدار فلز استخراج شده از بافت خاک افزایش می یابد.این عمل هنگامی رخ می دهد که پساب ورودی به منطقه حالت اسیدی داشته و یا باران اسیدی در منطقه شروع به باریدن کند.مشاهدات به دست آمده در این پژوهش از لحاظ احتمال تثبیت فلزات سنگین در خاک رس و نیز چگونگی تاثیرpH در عمل تثبیت با نتایج آزمایشهای انجام شده در سوابق تحقیق مطابقت دارد،با این تفاوت که در تحقیقات انجام شده توسط محققین،مسئله تثبیت توسط یک نوع خاک رسی بررسی شده و هیچ مقایسه ای بین دو نوع خاک رس با خواص فیزیکی و شیمیایی کاملا متفاوت و نیز تاثیر غلظت خاک رس در تثبیت امجام نشده است.