بررسی مورفولوژیک ریشه دندان پرمولر اول فک بالا

بیماری های پریودونتال از رایج ترین بیماری های دهان و دندان محسوب می شوند. در این میان دندان پرمولر اول فک بالا به دلیل آناتومی خاص و موقعیت مزیو دیستالی ناحیه انشعاب ریشه ها، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این پژوهش، تعیین خصوصیات آناتومیک و مورفولوژیک ریشه دندان های پرمولر اول فک بالا بود.

مورفولوژی ریشه 162 دندان پر مولر اول فک بالا که به روش تصادفی جمع آوری شده بودند، ابتدا از نظر خصوصیات کلی مانند تعداد ریشه ها، طول ریشه در دو نمای مزیال و دیستال، طول تنه ریشه ای در دو نمای مزیال و دیستال، موقعیت ناحیه انشعاب در دندان های دو ریشه ای و جهت انحنای انتهای ریشه، بررسی شد. سپس ریشه دندان ها از مقاطع مختلف برش داده شد و میانگین عمق تقعر سطوح مختلف ریشه در دو سطح مزیال و دیستال دندان ها محاسبه شد. خصوصیات ناحیه انشعاب ریشه ها نیز در برشی که در فاصله دو میلی متری از سقف ناحیه انشعاب تهیه شده بود. داده ا با استفاده از آزمون های t-test، paired t-test، Chi square و واریانس یک طرفه برای در سطح اطمینان 05/0 آنالیز آماری شد.

6/66 درصد دندان ها تک ریشه ای، 48/31 درصد دو ریشه ای و 85/1 درصد سه ریشه ای بودند. در بیشتر دندان های دو ریشه ای، ناحیه انشعاب در یک سوم میانی ریشه قرار داشت. اغلب دندان های تک ریشه ای دو کاناله بودند. تقعر پالاتالی ریشه باکال در بیشتر دندان های دو ریشه ای وجود داشت و رابطه معنی داری بین وجود این تقعر و عمق آن با موقعیت ناحیه انشعاب ریشه دندان های دو ریشه ای وجود داشت. در مقایسه تقعرهای سطوح با یکدیگر مشخص شد که به طور کلی، عمق تقعرهای سطح مزیال دندان ها بیشتر از عمق تقعرهای سطح دیستال است. در دندان های تک ریشه ای، عمق تقعر سطوح در ناحیه میانی ریشه نسبت به ناحیه سرویکالی ریشه کمتر بود. در 64/17 درصد دندان های دو ریشه ای، عرض ناحیه انشعاب ریشه ها کمتر از عرض تیغه کورت های گریسی استاندارد بود.

خصوصیات مورفولوژیک دندان ها در جمعیت های مختلف لزوما یکسان نیست و در برخی از موارد تفاوت های قابل توجهی وجود دارد. از این رو لازم است در درمان های دندان پزشکی و به ویژه پریودونتال، این تفاوت ها مد نظر قرار گرفته، تاثیرشان در ایجاد و تشدید مشکلات و نتایج درمان های انجام شده مورد توجه قرار گیرد.