اثر سطوح نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم سورگوم علوفه ای در منطقه گرگان

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم سورگوم علوفه ای، آزمایشی در سال زراعی 77 -1376 در ایستگاه تحقیقاتی منابع طبیعی و امور دام جهاد سازندگی گرگان به اجرا در آمد. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام پذیرفت. فاکتورها شامل رقم در سه سطح (اسپیدفید، جامبو و رقم محلی سیه زن سبزواری) به عنوان فاکتور اصلی و نیتروژن در چهار سطح)صفر، 50، 75 و 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار(به عنوان فاکتور فرعی بودند. در طول دوره رشد و هنگام برداشت علوفه خصوصیاتی از قبیل ارتفاع، وزن خشک کل و سطح برگ نیز اندازه گیری شد. پس از برداشت علوفه ابتدا درصد هر یک از اجزا عملکرد تعیین و خصوصیات کیفی علوفه خشک از قبیل درصد پروتئین خام، فیبرخام، درصد خاکستر و مقدار اسیدیته (pH) اندازه گیری شد. بیشترین عملکرد ماده خشک علوفه، ارتفاع و نیز بیشترین میزان تولید برگ و ساقه در سطح نیتروژن 100 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. در حالیکه ازت اثر معنی داری بر مقدار وزن خشک خوشه، تعداد پنجه و نسبت برگ به ساقه نداشت. در بین ارقام مورد مطالعه رقم جامبو بیشترین عملکرد ماده خشک علوفه را با 14 تن در هکتار و رقم توده محلی (سیه زن) کمترین عملکرد را با 5.5 تن در هکتار داشت. ارقام از لحاظ درصد پروتئین، عملکرد پروتئین، فیبر خام و درصد خاکستر تفاوت معنی داری با هم داشتند. توده محلی بیشترین درصد پروتئین و رقم اسپیدفید بیشترین عملکرد پروتئین خام و فیبر خام را داشتند. منحنی تجمع ماده خشک در هر سه رقم یک منحنی پلی نومیال را نشان داده است و اختلاف معنی داری بین ارقام از نظر این شاخص به چشم می خورد. رقم جامبو تقریبا بعد از سبز شدن، نسبت به سایر ارقام مقدار رشد مطلوب تر داشت. رقم سیه زن سبزواری نسبت به دو رقم دیگر از دوره رشد کوتاهتری برخوردار بود و مراحل رشد رویشی و زایشی را با سرعت بیشتری پشت سر گذاشت و در نتیجه عملکرد ماده خشک آن کمتر بود.