برسی آزمایشگاهی زهرآگینی سه قارچ بیمارگر در کنترل سوسک شاخک بلند سارتا (Aeolesthes sarta (Col: Cerambycidae

سوسک شاخک بلند سارتا، Aeolesthes sarta Solsky (Col.: Cerambycidae)، در ایران و برخی از کشورهای آسیایی اهمیت اقتصادی زیادی داشته و علی رغم اهمیت آن، مطالعات معدودی درباره‎ی کنترل بیولوژیک آن صورت گرفته است. در این تحقیق قارچ های بیمارگرLecanicillium muscarium جدایه‎ی D AOM 198499، Beauveria bassiana جدایه‎ی PTCC5197 و Metarhizium anisopliae جدایه‎ی DEMI-001 علیه لارو آفت مورد ارزیابی گلخانه ای قرار گرفت. قارچ ها با استفاده از روش های معمول تکثیر شده و غلظت های مختلفی از آنها (105، 106، 107، 108 اسپور در میلی‎لیتر) به همراه شاهد تهیه گردید. لاروهای تقریبا یک اندازه و یکسان به مدت نیم دقیقه از طریق غوطه ور سازی در معرض غلظت های فوق‎الذکر قرار گرفته و در دالان های لاروی مصنوعی به قطر 5/1 و عمق 10 سانتی متر در تنه های درختان صنوبر، کلن 32/56 قرار داده شد. میزان تلفات لاروی با شکافتن و تکه تکه کردن تنه ها بعد از 15 روز تعیین شده و غلظت های کشنده برای 50% و 90% (LC50 و LC90) از جمعیت لارو آفت محاسبه گردید. نتایج نشان داد که برای هر سه قارچ بیمارگر، اختلاف بین شاهد و تیمارها معنی دار بوده (01/0α =) و غلظت های کشنده برای 50% از جمعیت آفت توسط L. muscarium، B. bassiana و M. anisopliae به ترتیب 106 × 53/8، 107 × 65/3 و 104 × 7/8 اسپور در میلی‎لیتر بود. نتایج تجزیه ی واریانس داده ها نشان داد که سه گونه قارچ مورد آزمایش و غلظت های به کار رفته با همدیگر در سطح یک درصد اختلاف معنی دار داشتند. قارچ M. anisopliae با میانگین 99/50 درصد بیشترین و B. bassiana با میانگین 41/30 درصد کمترین میزان تلفات را در لاروهای تیمار شده ایجاد نمود. همچنین مقایسه ی میانگین غلظت ها به روش دانکن مشخص نمود که تیمار 108 اسپور در میلی‎لیتر با 57/68 درصد بیشترین و تیمار105 اسپور در میلی‎لیتر با 64/38 درصد کمترین میزان تلفات را در لاروهای تیمار شده ایجاد نمود. مقایسه ی میانگین های مربوط به اثر متقابل دو عامل قارچ و غلظت ها نشان داد که تیمار 108 اسپور در میلی‎لیتر از قارچ M. anisopliae با 9/78 درصد بیشترین و تیمار105 اسپور در میلی‎لیتر از قارچ B. bassiana با 66/16درصد کمترین میزان تلفات را روی لاروهای تیمار شده ایجاد نمود.