مقایسه الگوی سنی نسبت های جنسی گزارش شده در ایران با الگوهای مورد انتظار از جداول عمر و الگوهای مشابه در جهان

مقاله ی حاضر به بررسی تغییرات الگوی سنی نسبت های جنسی در سرشماری های مختلف کشور پرداخته است. به این منظور ضمن تجزیه ی عوامل موثر بر نسبت های جنسی ایران با استفاده از روش دیویس، به بررسی الگوی سنی تغییرات این نسبت طی دوره ی زمانی 1345 تا 1385 و هم چنین مقایسه ی این الگو در ایران و سایر مناطق جهان پرداخته است. تجزیه ی نسبت ها به روش دیویس نشان می دهد که روند مورد انتظار تغییرات الگوی سنی نسبت جنسی، بر اساس جداول عمر کول و دمنی (مدل غرب) با الگوی مشاهده شده ی این نسبت ها در ایران، فاقد هماهنگی مطلوب است. هم چنین نتایج تحقیق حاکی از بالارفتن نسبت جنسی در سنین بالاتر از 60 سال است که روندی مغایر وضعیت اروپا، امریکای شمای، امریکای لاتین و افریقاست، زیرا در تمام این مناطق نسبت ها با بالارفتن سن و اثر تجمعی مرگ و میر فزون تر مردان، روندی نزولی می یابند. هماهنگی الگوی سنی نسبت جنسی ایران با روند متناظر در کشورهای جنوب آسیا، دال بر تاثیرات مشابه عوامل فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی است که به نوبه ی خود رژیم جمعیت شناختی معینی را رقم زده است که درک ویژگی های آن مستلزم شناخت و توجه نسبت به متغیرهای فرهنگی در کنار سایر مولفه هاست.