بررسی مقایسه ای تاثیر وضعیت نیمه نشسته و خوابیده به پشت و مدت زمان آن بر نتایج گازهای خون شریانی بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه جراحی قلب باز مرکز مازندران

بعد از عمل جراحی قلب باز در بخش مراقبت های ویژه، قرار دادن بیماران در وضعیت نیمه نشسته و خوابیده به پشت، از مدت ها پیش به عنوان یک مانور درمانی جهت بهبود اکسیژناسیون، برای جلوگیری از هیپوکسی و پیامدهای خطرناک آن مطرح بوده است، ولی تا کنون برای مقایسه تاثیر دو وضعیت فوق بر میزان تبادلات گازی و بهبود اکسیژناسیون و جلوگیری از هیپوکسی در ایران مطالعات زیادی صورت نگرفته است، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی مقایسه ای تاثیر وضعیت نیمه نشسته و خوابیده به پشت و مدت زمان آن بر نتایج گازهای خون شریانی بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه جراحی قلب باز مرکز مازندران انجام شده است.
این یک مطالعه نیمه تجربی است که در سال 1387 در مرکز جراحی قلب دانشگاه علوم پزشکی مازندران بر روی 30 نفر از گروه سنی60 18 ساله که به روش نمونه گیری آسان و در دسترس از بیماران بخش مراقبت های ویژه که واجد شرایط ورود به تحقیق بوده اند، انتخاب گردید. تاثیر تغییر وضعیت و مدت زمان آن از حالت نیمه نشسته به وضعیت خوابیده به پشت در زمان های 15، 30، 45 و 60 دقیقه بر میزان گازهای خون شریانی با استفاده از دستگاه آنالیزر اندازه گیری شد، سایر اطلاعات لازم با استفاده از چک لیست، پرونده بیمار و نتایج آزمایشگاهی به دست آمده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آماری آنالیز واریانس برای داده های تکراری تجزیه و تحلیل شد.
میانگین درصد اشباع اکسژن خون شریانی قبل از تغییر وضعیت(نیمه نشسته) 18/0 ±77/98 درصد، بعد از تغییر وضعیت(خوابیده به پشت) در زمان های15، 30 و 45 دقیقه مقادیر یکسان و برابر با 16/0± 79/98 درصد بود و در دقیقه 60 به 44/0±43/98 درصد رسید که اختلاف معنی داری نداشتند. میانگین فشار سهمی دی اکسیدکربن خون شریانی قبل از تغییر وضعیت 77/0± 92/37 درصد و بعد از تغییر وضعیت به ترتیب در زمان های مذکور دارای اندازه های 03/1±67/38 درصد، 03/1 ±52/37 درصد،96/ 0±95/37 درصد و در دقیقه 60 به 84/0± 50/37 درصد رسید که اختلاف معنی داری نداشتند. میانگین فشار سهمی اکسیژن خون شریانی قبل از تغییر وضعیت برابر 17/6±72/145 درصد و 30 دقیقه بعد از تغییر وضعیت به 78/5±49/143 درصد کاهش یافته و 60 دقیقه بعد مجددا به 03/6±31/146 درصد افزایش یافت، که اختلاف معنی داری ملاحظه نشد.
در این تحقیق ملاحظه شد که تغییر وضعیت و مدت زمان آن تغییر چندانی در نتایج آزمایشگاهی گازهای خون شریانی ایجاد نمی نماید و این بیماران نبایستی به منظور بهتر شدن تبادلات گازی در وضعیت نیمه نشسته قرار بگیرند، زیرا که این وضعیت نمی تواند تاثیر مثبتی در تبادلات گازهای خون شریانی ایجاد نماید و از مشکلات خطرناک و جدی ناشی از هیپوکسی جلوگیری نماید و ممکن است ما را از انجام اقدامات دیگر برای رفع هیپوکسمی باز دارد، لذا بهتر است بیمار را برای راحتی بیشتر وجلوگیری از زخم های فشاری در نواحی مستعد و سر خوردن بیمار به پایین تخت در وضعیت خوابیده به پشت قرار داد.