تداخلات دارویی در نسخه های پزشکان عمومی شهرستان یاسوج

هر روز بر تعداد داروهای مورد مصرف در درمان اضافه می شود که این داروها دارای طیف وسیعی از اثر و قدرت هستند. عوامل گوناگونی مانند تعداد داروهای تجویزی در یک نسخه برای یک بیمار، تجویز داروهای بی نیاز از نسخه به وسیله خود بیمار، مراجعه یک بیمار به چند پزشک جهت مداوای بیماری خود، عدم اطلاعات کافی دست اندرکاران درمان در زمینه فارماکولوژی بالینی داروها و نبودن دستگاه های مورد نیاز جهت تعیین سطوح پلاسمایی داروها، در میزان بروز واکنشها مضر و ناخواسته تداخلات دارویی نقش بسزایی دارند. در همین راستا این پژوهش با هدف تعیین تداخلات دارویی در نسخ پزشکان عمومی انجام گرفت.
این بررسی به صورت توصیفی بر روی 1100 نسخه دارویی از 57 پزشک عمومی مربوط به سه ماهه آخر سال 1380 در شهر یاسوج انجام گرفت و اطلاعات لازم از نسخه های بایگانی شده در سه سازمان عمده بیمه گر (خدمات درمانی، تامین اجتماعی و نیروهای مسلح) اخذ گردیده و براساس جنس، تعداد اقلام دارویی تجویز شده، شایعترین اقلام دارویی تجویز شده، میزان تداخلات دارویی و شایعترین تداخلات دارویی مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش نمونه مورد بررسی معادل جامع آماری بوده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
در این بررسی مشخص شد که از مجموع نسخه های مورد بررسی 116 مورد حاوی تداخل اثر دارویی بوده اند. از آنجایی که در 48 مورد از آنها بیش از یک تداخل (2 تا 4 تداخل) وجود داشت، لذا تعداد کل تداخلات دارویی موجود در نسخه های مورد بررسی برابر با 169 مورد بود. بنابراین از نظر فراوانی در 10.54 درصد از این نسخه ها تداخل دارویی وجود داشت. از نظر نوع تداخل اثرها، بیشترین به ترتیب مربوط به تداخل اثر دیفن هیدرامین کامپاند (4.85 درصد)، دکسترومتورفان پی (15.38 درصد) و پسودوافدرین (1.8 درصد) با داروهای دیگر بود. تداخل اثر دارویی آنتی بیوتیک ها با هم و با داروهای دیگر با 7.1 درصد در رده بعدی قرار داشت. داروهای ضدفشار خون و داروهایی ضدالتهابی غیراستروییدی هرکدام با 6.5 درصد رده بعدی را تشکیل می دادند. از نظر اهمیت بالینی از مجموع 169 تداخل به دست آمده 6 مورد (3.55 درصد) از اهمیت زیادی، 92 مورد (54.45) از اهمیت متوسط و 71 مورد (42 درصد) از اهمیت کمی برخوردار بودند.
با توجه به موارد ذکر شده به نظر می رسد که آموزش و نظارت بر کار پزشکان به وسیله مسوولان درمان و اداره نظارت و بازرسی اسناد پزشکی در سامان دهی این امر از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد.