بررسی اثر فعالی تهای کشاورزی بر جمعیت نماتدها و باکتر ی های خاکزی مزارع گندم استان خراسان

نماتدها و باکتر ی های خاکزی نقش مهمی در کارکرد خاک ایفا می کنند و به همین جهت اهمیت ویژه ای در کشاورز ی دارند. برای ارزیابی اثر فعالی تهای کشاورزی در بوم نظام اصلی کشاورزی استان خراسان بر نمات دها و باکتر ی های خاکزی، مطالع های در سه منطقه شیروان، مشهد و گناباد انجام شد. مزارع گندم کم نهاده و پرنهاده به عنوان سیست مهای کشاورزی همراه با سیستم طبیعی هر منطقه جهت انجام مطالعه مد نظر قرار گرفتند. مصرف نهاد ه های کشاورزی ملاک انتخاب مزارع بود، ب هطوری که مزارع گندم کم نهاده و پر نهاده در هر منطقه، به ترتیب بر اساس کمترین و بیشترین مقدار مصرف نهاد ه ها انتخاب شدند. نمونه برداری خاک در هر یک از مزارع پرنهاده، کم نهاده و نیز سیستم طبیعی انجام گرفت و درصد مواد آلی، تعداد نماتد و تعداد باکتری قابل کشت خاک تعیین گردید.
درصد مواد آلی خاک در همه مناطق و سیستم های مورد مطالعه پائین بود ولی تحت اثر فعالیت های کشاورزی افزایش نشان داد. تعداد نماتدها تحت تاثیر مواد آلی و رطوبت خاک و نیز میانگین حرارتی سالیانه بوده و در سیست مهای کشاورزی برتری قابل توجهی نسبت به سیستم طبیعی در هرمنطقه داشت. میانگین تعداد نماتدها در 100 گرم خاک خشک در 184 و 132، در، سیست مهای طبیعی شیروان، مشهد و گناباد به ترتیب 166 459 و 1067 و، سیست مهای کم نهاده شیروان، مشهد و گناباد به ترتیب 550 1084 و 485، در سیستم های پرنهاده شیروان، مشهد و گناباد به ترتیب 348 بود. فعالی تهای کشاورزی در مزارع گندم بر باکتر ی های خاکزی تاثیر منفی نداشته و در بعضی از مناطق تعداد باکتر ی های قابل کشت خاکزی در سیست مهای کشاورزی نسبت به سیستم طبیعی برتری معنی داری داشت. نتایج حاصله نشان داد که در حال حاضر فعالی تهای کشاورزی در مناطق مورد مطالعه، باعث بهبود شرایط برای نماتدها و باکتر ی های خاکزی شده و تعداد نماتدها و باکتر ی های خاکزی را نسبت به سیستم های طبیعی این مناطق افزایش داده است.