حدوث عالم از دیدگاه ابن سینا و حکیم سبزواری

ابن سینا در بحث از مناط نیازمندی اشیا به علت، برخلاف متکلما ن، معتقد است که این نیاز به امکان اشیا برمی گردد نه به حدوث زمانی آنها. او با توجه به تفاوت بین حدوث و امکان متعلق فعل فاعل را وجود شیء ممکن می داند. از این رو ابن سینا به حدوث ذاتی عالم قائل است. اما حکیم سبزواری با رویکردی کاملا عرفانی نظریه حدوث اسمی را مطرح کرده است. از نظر او وجود ممکنات، نا شی از صقع ربوبی بوده و لذا مسبوق به عدم نمی باشند و هیچ حدوثی در آنها راه ندار د. از سوی دیگر وجود منبسط به عنوان فعل حق در عالم دارای مراتب ی چون مرتبه عقل و سپس مرتبه نفس، مثل معلقه، صور نوعی و جسمیه و هیولا می باشند. این مراتب مسبوق به عدم و متاخر از مرتبه احدیت و حادث هستند. این اسما و رسوم به دلیل اینکه حادث اند، در نهایت زایل می شوند.