تعیین فاصله ژنتیکی 29 ژنوتیپ چچم دائمی (Lplium rigidum) از طریق تجزیه کلاستر براساس عملکرد علوفه و صفات مورفولوژیکی

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام و توده های داخلی و خارجی موجود در بانک ژن منابع طبیعی، 28 رقم و اکوتیپ خارجی با یک رقم داخلی در یک طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات البرز کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. عملکرد علوفه خشک و برخی صفات مورفولوژیکی از قبیل، تاریخ خوشه دهی، تاریخ گلدهی، محیط پوشش یقه، تعداد ساقه در بوته، ارتفاع ساقه و دیر زیستی در چهارچین برداشت شده، مورد مطالعه قرار گردید. داده های مربوط به صفات اندازه گیری شده درهریک از چین های سال 1379 به صورت جداگانه و برای عملکرد علوفه، مجموع عملکرد سالیانه محاسبه و تجزیه واریانس شدند. اختلاف معنی داری میان ارقام و اکوتیپ ها برای تمام صفات مورد مطالعه مشاهده گردید که نشانگر وجود تنوع ژنتیکی در ژرم پلاسم لولیوم های دائمی موجود در بانک ژن می باشد. با تجزیه به مولفه های اصلی، 3 مولفه اول، 72 درصد از کل واریانس متغیرها را توجیه کردند. تاریخ خوشه دهی، تاریخ گلدهی، ارتفاع بوته و تعداد ساقه در چین اول و مجموع عملکرد علوفه سالیانه، مهمترین نقش را در تبیین مولفه اول داشتند. در مولفه دوم، اندازه محیط یقه در چین 1، ارتفاع بوته و تعداد ساقه در چین دوم و دیر زیستی ازدیگر صفات مهم بودند. نتایج حاصل از تجزیه کلاستر، 29 رقم یا اکوتیپ ارزیابی شده را در 5گروه متفاوت قرار داد. کلاستر شماره اول از ویژگی هایی همچون پر محصولی، طول عمر بیشتر و سازگاری بهتر برخوردار بود. در حالی که کلاستر دوم خصوصیاتی نظیر تتراپلوئیدی، کم محصولی، پا کوتاهی، دیر رسی و کمترین تعداد ساقه را به نمایش گذاشت. ویژگی های ارقام موجود در کلاستر شماره 3، تتراپلوئیدی، دیر رسی و علوفه بیشتر در چین های 2و3 بودند. کلاسترشماره 4 شامل ارقام زود رس، کم محصول و کوتاه عمر و دارای تعداد بیشتر ساقه در چین های 2و3 بود. کلاستر پنجم زود رس، پر محصول، پا بلند و بیشترین تعداد ساقه را در چین اول داشت ولی دیر زیستی آن از بقیه کلاسترها کمتر بود. ئر نمایش گروه بندی مربوط به تجزیه کلاستر بر روی محور مختصات مولفه های اصلی، تطابق خوبی بین نتایج حاصل از تجزیه کلاستر و تجزیه به مولفه های اصلی وجود داشت.