اثر امواج تلفن های همراه بر سیستم خون ساز موش نر نابالغ نژاد BALB/c

در سال های اخیر انبوهی از وسایل ساطع کننده مایکروویو مانند تلفن همراه، رادار، رادیو، تلویزیون، وسایل برقی خانگی و... ساخته شده و مورد استفاده روز افزون انسان ها و به خصوص جوانان و نوجوانان قرار گرفته است. لذا، با توجه به انتشار برخی گزارش ها در مورد اثرات مخرب امواج الکترومغناطیس این امر باعث جلب توجه وسیع پژوهشگران علوم زیستی به بررسی اثرات ن بر سلامت انسان و نیز بر فرآیندهای رشد و نمو جانوران شده است. در این مطالعه اثرات امواج ساطع شده از تلفن های همراه (940 مگاهرتز) بر سیستم خون ساز موش نابالغ نر نژاد BALB/c بررسی شده است.
در این پژوهش تجربی از یک سیستم مولد مایکروویو (940 مگا هرتز) متشکل از یک قفس وی‍ژه که دو دستگاه تلفن همراه در آن تعبیه شده بود، استفاده گردید. موش های نابالغ نر یک ماهه به مدت پانزده روز و هر روز 30 دقیقه در این سیستم تحت امواج ساطع شده از تلفن های همراه فعال قرار داده شدند. پس از انجام دوره تیماری، ابتدا برای ارزیابی پارامتر های خونی، از قلب حیوانات خون گیری و در ادامه کبد، طحال و مغز استخوان برای انجام مطالعات بافت شناسی میکروسکوپی نوری آماده سازی شدند. داده های کمی حاصل به کمک آزمون آنالیز واریانس یک طرفه در سطح معنی داری 05/0 p< تجزیه و تحلیل گردید.
نتایج حاصل نشان داد امواج ساطع شده از تلفن های همراه با فرکانس 940 مگاهرتز بر تعداد گلبول های خونی سفید، مقدار هموگلوبین، مقدار متوسط هماتوکریت، حجم متوسط گلبول قرمز، هموگلوبین متوسط گلبول قرمز و غلظت متوسط هموگلوبین گلبول های قرمز در جریان خون بی تاثیر است (05/0p>). در طحال، تعداد لنفوسیت های پولپ سفید و تعداد مگاکاریوسیت ها در نمونه های تجربی نسبت به شاهد زمایشگاهی کاهش (001/0p<) دیده شد، ولی تعداد پولپ سفید، قطر طحال و قطر پولپ سفید در دو گروه شاهد زمایشگاهی و تجربی اختلاف نشان نداد (05/0p>). در کبد موش های تجربی تعداد اجتماعات سلولی منونوکلوئر و تعداد سلول های کوپفر نسبت به شاهد زمایشگاهی کاهش (001/0p<) نشان داد، ولی از نظر تعداد هپاتوسیت ها و ابعاد هپاتوسیت ها در دو گروه شاهد زمایشگاهی و تجربی اختلاف دیده نشد (05/0p>). همچنین، میانگین تعداد کل سلول های مغز استخوان و سلول های در حال تقسیم مغز استخوان نمونه های تجربی نسبت به شاهد زمایشگاهی افزایش (001/0p<) نشان داد.
یافته های حاصل از این تحقیق بیانگر تاثیر امواج ساطع شده از تلفن های همراه بر اجتماعات سلولی مونونوکلئر و تعداد سلول های کوپفر کبدی و لنفوسیت های پولپ سفید و مگاکاریوسیت های طحال و نیز تعداد کل سلول های مغز استخوان و سلول های در حال تقسیم مغز استخوان موش نر نابالغ نژادBALB/c می باشد.