بررسی عوارض عصبی ناشی از همودیالیز در بیماران دیالیزی

در بیماران با نارسایی مزمن کلیه (ESRD) درمان معمول فعلی همودیالیز می باشد. علیرغم استفاده زیاداز این روش درمانی و نتایج مفید برای بیماران، این شکل درمان دارای عوارض عصبی زیادی میباشد که از آن منجمله سردرد تهوع و استفراغ، تشنج و... و عارضه مرگبار دیررس آن دمانس دیالیزی است. لذا بر آن شدیم تا در بیماران دیالیزی این عوارض را بررسی تا بتوانیم راهکارهایی جهت کم کردن آنها پیدا نمائیم.
120 بیمار دیالیزی به صورت مقطعی مورد بررسی قرار گرفتند. بدین صورت که معاینات عصبی قبل و بعد از هر دوره دیالیز و در طول مدت دیالیز به همراه ارسال نمونه خون جهت بررسی سدیم و BUN در دو نوبت یکی قبل و دیگری بعد از دیالیز ارسال و نتایج معاینه کلینیکی و بررسی آزمایشگاهی همگی در پرسشنامه های تهیه شده ثبت و نتایج مورد بررسی نرم افزاری و با استفاده از آموزش های اختصاصی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
از 120 بیمار مورد مطالعه 56 نفر (7/46%) هیچگونه عارضه عصبی ناشی از دیالیز پیدا نکردند و در بقیه دچار عوارض عصبی شدند، عوارض پیدا شده به ترتیب سردرد 54 نفر (45%)، تهوع و استفراغ 31 نفر (8/25%) بیقراری 21 نفر (5/17%)، اختلال سطح هوشیاری 12 نفر (10%)، تشنج 5 نفر (2/4%) و دمانس 3 نفر (8/2%) می باشد. افراد مبتلا به دمانس دیالیزی همگی بیشتر از 52 ماه تحت درمان همودیالیز بوده اند. بین مدت زمان شروع دیالیز و علائم عصبی ارتباط معنی دار بود (05/0 p<). میانگین مدت دیالیز از شروع 75/31 ماه و میانگین سرعت دیالیز ml/min 78/220 بوده است. همچنین مقدار BUN پس از دیالیز به تقریبا نصف تقلیل پیدا نمود ولی میانگین سدیم پس از دیالیز افزایش نشان داد. بین میانگین سدیم و BUN قبل و بعد از دیالیز و علائم عصبی ارتباط معنی داری بدست نیامد (05/0 p>).
جهت جلوگیری از عوارض زودرس ناشی از همودیالیز بهتر است در کسانی که استعداد ابتلا به این عوارض را دارند سرعت دیالیز کمتر گردد. جهت کفایت دیالیز در این بیماران، بررسی و برنامه ریزی مناسب تری طراحی و طول مدت دیالیز کوتاه و تعداد جلسات بیشتر گردد. در مورد دمانس دیالیزی که جزء عوارض دیررسی این نوع درمان میباشد، علیرغم اینکه یون آلومینیوم را در ایجاد آن دخیل می دانند نیاز به بررسی های بیشتر دراین زمینه لازم است.