بررسی افزایش وزن در مادران باردار در مراکز بهداشتی، درمانی شهر بیرجند

یکی از تغییرات مهم دوران بارداری، افزایش وزن زن باردار است که یکی از شاخص های معتبر تنظیم تغذیه می باشد. اضافه وزن دوران بارداری بر اساس شاخص توده بدنی (BMI) قبل از بارداری و استاندارد مؤسسه پزشکی آمریکا (IOM) سنجیده می شود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی الگوی افزایش وزن زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی، درمانی شهر بیرجند انجام شد.
روش تحقیق: این مطالعه توصیفی - تحلیلی بر روی 347 مادر مراجعه کننده به مراکز بهداشتی، درمانی شهر بیرجند در سال 1386 با حاملگی طبیعی یک قلو انجام شد. BMI قبل از بارداری برای تمام این مادران ثبت شده بود و حداقل در ماه های 3 تا 9 بارداری، به طور مرتب مراجعه و وزن ثبت شده در پرونده خانوار داشتند. مادرانی که در دوران بارداری دچار پرفشاری خون، دیابت حاملگی، ورم غیر طبیعی و علائم پره اکلامپسی شده بودند و یا حاملگی چند قلویی داشتند، از مطالعه خارج شدند. وزن در ماه های مختلف نیز بر اساس اطلاعات فرم مراقبت زنان باردار از پرونده خانوار تکمیل گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری مناسب در سطح معنی داری 05/0>P تجزیه و تحلیل شدند.
میانگین افزایش وزن سه ماهه سوم 79/2±34/5 و در کل بارداری 4±46/10 کیلوگرم تعیین گردید. افزایش وزن در مادران با BMI کمتر از 8/19، 88/3±86/10، در مادران با BMI بین 8/19 تا 26، 04/4±59/10، در مادران با BMI بین 1/26 تا 29، 19/4±82/10 و در مادران با BMI بالاتر از 29، 57/3±77/8 کیلوگرم تعیین گردید. ارتباط معنی داری بین افزایش وزن دوران بارداری با BMI قبل از بارداری (009/0=P)، سن مادر (001/0>P) و وزن هنگام تولد نوزاد (05/0>P) مشاهده گردید؛ همچنین میانگین افزایش وزن دوران بارداری با رتبه تولد کودک (002/0=P) و سطح تحصیلات مادر (004/0=P) ارتباط معنی داری داشت.
نتایج مطالعه حاضر نشان داد که افزایش وزن دوران بارداری در زنان باردار شهر بیرجند، پایین تر از استاندارد IOM است که می تواند تحت تاثیر مسائل تغذیه یا مراقبت های دوران بارداری باشد.