تغییرات آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای نوجوانان منطقه 13تهران پس از 4 سال آموزش

شواهد اپیدمیولوژی بیانگر شیوع بیماری های مزمن غیرواگیر در نوجوانان و نقش مهم تغییر شیوه ی زندگی در برطرف کردن این عوامل خطرساز است. لازمه ی ایجاد تغییر، آگاهی از میزان اطلاعات و عملکرد نوجوانان است. این مطالعه با هدف ارزیابی آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای دانش آموزان در منطقه ی 13 تهران انجام شد.

این مطالعه ی مقطعی طی سال های 1386-1382 در 19944 دانش آموز مقطع راهنمایی و دبیرستان منطقه ی 13 آموزش و پرورش تهران در قالب مطالعه ی قند و لیپید تهران انجام شد. به طور تصادفی 12 مدرسه در گروه مداخله و 10 مدرسه در گروه شاهد تقسیم شدند. آموزش از طریق معلمان، والدین و تهیه ی پوستر و پمفلت برای مدارس در منطقه ی مداخله انجام شد. پرسشنامه ی آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه دو سال یک بار در مناطق مورد و شاهد توسط دانش آموزان تکمیل شد.

6/50 افراد مورد مطالعه پسر و 4/49% دختر بودند. میانگین امتیاز آگاهی، نگرش و عملکرد دو منطقه ی مداخله و شاهد در ابتدای مطالعه تفاوت معنی داری نداشت (به ترتیب 5±27، 6±19 و 6±33 برای هر دو گروه). درصد فراوانی دانش آموزان با آگاهی ضعیف تغذیه ای در منطقه ی مداخله 6/1% در برابر 1/2% در سال 82 و 7/1% در برابر 1/2% در سال 86 بود. 18% دانش آموزان منطقه ی مداخله و 17% از گروه شاهد عملکرد تغذیه ای مناسبی در ابتدای مطالعه داشتند که این میزان در انتهای مطالعه به 29% و 28% افزایش یافت. هر سه امتیاز منطقه ی مداخله در سال 1384، افزایش یافت و تفاوت معنی دار با سال 1382 داشت (001/0p<). در سال 1386، به ترتیب 5±28، 5±20 و 7±35 بود که تنها عملکرد تفاوت معنی داری داشت و در دو منطقه مشابه بود.

باوجود افزایش آگاهی در دانش آموزان مورد بررسی، روند رو به افزایش نگرش و عملکرد تغذیه ای نامناسب وجود داشت. با توجه به این یافته ها، افزایش ساعت های آموزش کاربردی تغذیه و تغییر سیاست گزاری های مدارس در جهت بهره بردن از تغذیه ی سالم ضروری به نظر می رسد.