حریم خصوصی و رازداری در پزشکی و جنبه های مختلف آن

اصل رازداری پزشکی و حفظ حریم خصوصی بیماران یکی از مهم ترین وظایف اخلاقی در حیطه ی اخلاق پزشکی است که دارای سابقه ای دیرینه در دنیای پزشکی می باشد. در سوگندنامه بقراط به اهمیت این موضوع اشاره شده است و از آن به مانند امری مقدس نام برده شده است. در اسلام نیز به موضوع رازداری اهمیت زیادی داده شده است و پر واضح است که اگر این موضوع مربوط به روابط پزشک و بیمار باشد اهمیت آن دوچندان می شود. در بیان علت و فلسفه ی رازداری دلایل متعددی ذکر می شود که از جمله می توان به احترام به اتونومی بیمار و نیز جلوگیری از آسیب رسیدن به رابطه ی پزشک و بیمار که جز اصلی این رابطه موضوع اعتماد (trust) است اشاره نمود. لذا در اکثر کدهای اخلاقی انجمن ها و تشکل های حرفه ای پزشکی به مساله حریم خصوصی و رازداری تاکید فراوان شده است و حتی در بعضی از کشورها در این خصوص قوانینی وضع شده است که از این جمله می توان به قانون HIPAA (Health Insurace Portability and Accountability ACT) در آمریکا اشاره نمود. از طرفی لزوم رازداری یک امر مطلق نیست و ممکن است شرایطی پیش آید که پزشک ناگزیر به نقض رازداری شود؛ مثلا در مواقعی که خطری جدی فرد دیگر یا جامعه را تهدید می کند. هر چند تعیین مصادیق این موارد به عهده ی پزشکان گذاشته شده است ولی بعضی از کشورها به فراخور شرایط، وارد تعیین مصادیق هم شده اند. مثلا در بعضی از کشورها الزام پزشکان به گزارش اجباری در مورد بعضی از بیماری ها مثلا گزارش مورد خلبانی که دچار صرع می باشد وجود دارد. بنابراین، لازم است پزشکان به قوانین و مقررات کشور یا استانی که در آن جا طبابت می کنند آشنا باشند.