بررسی میزان تاثیر برنامه بازدید از منزل بر عملکرد مادران در فرایند تکاملی کودکان پیش دبستانی

رشد و تکامل کودک تحت تاثیر عوامل گوناگونی قرار می گیرد که در این بین مادران نقش مهم و ارزنده ای دارند. این تحقیق، مطالعه ای تحلیلی از نوع نیمه تجربی است که هدف از آن، تعیین میزان تاثیر برنامه بازدید از منزل بر عملکرد مادران در فرایند تکاملی کودکان پیش دبستانی در شهرستان اسلام شهر بود.
ابتدا چهار مرکز بهداشت شهری اسلام شهر به روش تصادفی انتخاب و سپس از بین آن ها، 60 کودک دارای سن پیش از دبستان به همراه مادرانشان براساس اهداف پژوهش انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند.
دو گروه از لحاظ متغیرهای دموگرافیک (جنس کودک، تحصیلات والدین، میزان درآمد،...) همسان بوده، آزمون های آماری مجذور کای (chi-square) و تی مستقل (independent t-test) اختلاف معناداری را بین دو گروه نشان ندادند (05/0p>). ابزار پژوهش شامل پرسش نامه و چک لیست (پرسشنامه مربوط به مشخصات دموگرافیک کودک و خانواده و سنجش عملکرد مادران از طریق راهنمای مصاحبه، چک لیست های بررسی میزان تکامل جسمی، شناختی و اجتماعی کودک و...) بود که در پیش آزمون و در طی سه جلسه بازدید از منزل در دو گروه آزمون و شاهد تکمیل گردید و براساس یافته های حاصل، 6-4 جلسه بازدید از منزل به منظور آموزش به مادران در مورد فرایند تکامل کودکان پیش دبستانی و نقش آنان در پیشرفت آن طرح ریزی شد که در گروه آزمون، هر جلسه به طور متوسط 45 دقیقه و مجموعا در 2 ماه برگزار شد و سپس به مدت یک ماه، مداخله ای صورت نگرفت. آنگاه در پس آزمون، کلیه ابزارها مجددا در طی سه جلسه بازدید از منزل در دو گروه آزمون و شاهد تکمیل شدند.
آزمون های آماری، اختلاف معناداری را بین عملکرد مادران در جریان تکامل کودک، و میزان تکامل جسمی، شناختی و اجتماعی او قبل و بعد از اجرای برنامه بازدید از منزل در گروه آزمون و بعد از مداخله بین دو گروه آزمون و شاهد نشان دادند (0001/0p>).
نتایج این مطالعه نشان داد که برنامه بازدید از منزل بر میزان عملکرد مادران و تکامل کودکان تاثیر داشته است. همچنین نتایج نشان داد که بین متغیرهای دموگرافیک کودک و خانواده با تکامل کودک و عملکرد مادران هیچ گونه ارتباط معنادار وجود ندارد (05/0p>).
بحث: با توجه به نتایج حاصل، پیشنهاد می شود برای تسریع در فرایند تکامل کودکان، از روش بازدید از منزل همراه با برنامه طراحی شده آموزشی در این پژوهش استفاده گردد.