بررسی رابطه انسداد مجاری اشکی با بیماری های انسدادی بینی

انسداد مجاری اشکی از مشکلات رنج آور و در عین حال صعب العلاج در رشته چشم پزشکی محسوب می شود که به دلیل ایجاد عفونت های مکرر و اشکریزش آزار دهنده، آسایش و آرامش را از بیمار و تا حدودی اطرافیان وی سلب می کند. علت ایجاد انسداد در مجاری اشکی را به دو گروه اولیه و ثانویه تقسیم بندی کرده اند. عامل انسدادی اولیه را نوعی التهاب و یا فیبروز ناشناخته در سیستم اشکی می دانند و عوامل انسدادهای ثانویه را متنوع و گوناگون ذکر کرده اند. در بسیاری از موارد، بررسی کاملی برای کشف عوامل ثانویه انسداد صورت نمی پذیرد و در نهایت علت انسداد را اولیه فرض کرده، بیمار را تحت اعمال جراحی نسبتا مشکل و پرهزینه برای برقراری ارتباط بین سیستم اشکی و حفره بینی قرار می دهند. هدف از انجام این مطالعه، تعیین میزان نقش عوامل انسدادی بینی و تاثیر آن ها در بروز انسداد در سیستم اشکی است. برای تایید این موضوع طی یک مطالعه مورد شاهدی 50 نفر از مبتلایان به انسداد مجاری اشکی را از میان 6750 نفر بیمار مراجعه کننده به کلینیک چشم پزشکی بیمارستان شهید مصطفی خمینی به روش نمونه برداری ساده انتخاب کردیم و با 50 نفر از همراهان بیماران که فاقد انسداد در مجاری اشکی بوده، از نظر سنی و جنسی و محل سکونت با گروه مورد تجانس داشتند به عنوان «گروه شاهد» از نظر وجود عوامل انسدادی در بینی، نظیر انحراف تیغه بینی، هیپرتروفی کرنه ها، سینوزیت های حاد و مزمن، پولیپ بینی، تومورها، التهابات آلرژیک و نقایص ظاهری استخوان های بینی و سابقه جراحی و ضربه به بینی با استفاده از پرسشنامه ها و معاینه کامل توسط متخصص گوش، حلق و بینی و سایر تست های ضروری نظیر سی. تی. اسکن سینوس های پارانازال و یا رادیولوژی ساده سینوس ها مورد مقایسه قرار دادیم.
نتایج حاصل بیانگر این موضوع هستند که انحراف تیغه بینی مهم ترین عامل در ایجاد انسداد در سیستم اشکی بوده، در مقایسه با گروه شاهد، وجود آن و سمت انحرافش با سمت مبتلا به انسداد سیستم اشکی همخوانی آماری قابل توجهی نشان می دهد (00/0=p). پس از آن هیپرتروفی کرنه ها نیز نقش بارزی در ایجاد انسداد مجاری اشکی دارد و ارتباط قوی آماری نشان می دهد (01/0=p). پس از این دو، سینوزیت مزمن بخصوص در ایجاد انسدادهای یکطرفه نقش مهمی ایفا می کند. در مورد سایر عوامل انسدادی فوق الذکر به دلیل کمی تعداد نمونه ها ارتباط آماری قوی یافت نگردید که لازم است در مطالعه ای با ابعاد بزرگ تر مورد بررسی قرار گیرند. از50 نفر گروه مورد 42 نفر حداقل یک عامل انسدادی را در بینی داشته اند (84 درصد) که در مقایسه با گروه کنترل که 23 نفر از 50 نفر را شامل می شود (46 درصد) اهمیت آماری قابل توجهی را بیان می کند (05/0p<).
متعدد بودن عوامل پاتولوژیک در بینی نقش مهم تری در ایجاد انسداد در سیستم اشکی ایفا می کند، به طوری که در 60 درصد از موارد انسداد سیستم اشکی، بیش از یک عامل پاتولوژیک در بینی وجود داشته و این آمار در گروه کنترل 20 درصد بوده است (05/0p<).
عوامل انسدادی در بینی نظیر انحراف تیغه میانی بینی، هیپرتروفی کرنه ها، سینوزیت مزمن و یا سایر عوامل انسدادی، نظیر تومورها، نقش مؤثری در ایجاد انسداد در سیستم اشکی ایفا می کنند. لذا قبل از هر اقدام جراحی برای اصلاح انسداد مجاری اشکی، مشاوره با متخصص گوش و حلق و بینی توصیه می گردد.