مطالعه کاریوتیپی برخی جمعیتهای گونه Bromus tomentellus

دوازده جمعیت از گونه Bromus tomentellus که از نقاط مختلف ایران جمع آوری شده بود مورد اندازه گیری های مختلف کروموزومی قرار گرفت. داده های حاصل از این اندازه گیری ها ابتدا در قالب طرح آماری فاکتوریل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و پس از حصول اطمینان از تفاوتهای معنی دار آماری بین جمعیتها و کروموزومها، اطلاعات حاصل مورد تجزیه و تحلیهلای تکمیلی قرار گرفتند. جمعیتها از نظر ابعاد مختلف کروموزومی دسته بندی شدند و سپس همبستگی بین جمعیتها از نظر ویژگی های کاریوتیپی مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از روش آماری تجزیه به مولفه های اصلی مهمترین صفات کاریوتیپی که در کاریوتیپ جمعیتها ایجاد تنوع می نمایند مشخص گردیدند و نیز مولفه هایی که حجم زیادی از اطلاعات و تنوع موجود در داده ها را در برداشتند بدست آمدند. دو مولفه ای که بیش از 95 درصد از اطلاعات موجود در داده ها را در برداشتند جهت بدست آوردن پراکنش ژنوتیپها در یک دستگاه مختصات مورد استفاده قرار گرفتند. از روش تجزیه خوشه اینیز جهت دسته بندی جمعیتها بر مبنای صفات طول بازوی بلند کلیه کروموزومهای جمعیتها و نیز طول کل کروموزومها استفاده گردید و جمعیتهایی که از نظر این ویژگی ها کمترین و بیشترین تشابه را داشتند شناسایی گردیدند. تعدادی از آماره های مورد استفاده در سنجش تقارن کاریوتیپی نیز مورد محاسبه قرار گرفتند و بر مبنای آنها متقارن ترین و نا متقارترین کاریوتیپها شناسایی گردیدند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس داده ها جمعیتهای مورد مطالعه و نیز کروموزومهای مختلف هر جمعیت از نظر طول کروموزوم و نسبت بازوی بلند به بازوی کوتاه با یکدیگر همبستگی بالایی نشان دادند. البته بین تعدادی از ترکیبات دو گانه همبستگی های ضعیف نیز مشاهده گردید. در تجزیه به مولفه های اصلی نیز طول کل کروموزوم و نیز طول بازوی بلند بیشترین نقش را در تشکیل اولین مولفه که بیش از 90 درصد واریانس موجود در داده ها را در برداشت ایفا نمودند. دندروگرامهای حاصل از تجزیه خوشه ایبر مبنای طول کل کروموزوم و نیز کلیه ویژگی های اندازه گیری شده کروموزومی روند مشابهی در دسته بندی جمعیتها نشان دادند. دورترین جمعیتها از نظر ویژگی های کاریوتیپی که ممکن است با یکدیگر دارای ناسازگاری کروموزومی باشند و در صورت استفاده در پروژه های اصلاحی منجر به ایجاد ناباروری نسبی در نتایج گردند نیز تعیین گردیدند.