بررسی وضع موجود و مطلوب ارزیابی نظام علمی در ایران با تاکید بر بخش آموزش عالی

تحولات جهانی ودگرگونی عظیم در ساختارها بویژه ظهور« فناوری اطلاعات وارتباطات» و« اقتصاد دانش» به مباحثات مربوط به کیفیت در نظام علمی را اهمیت خاصی بخشیده است. این در حالی است که نظام جامعی برای ارزیابی کیفیت در نظام علمی ایران که مورد اجماع دانشگاهیان وسیاستگذاران،ومطابق با اصول وهنجارهای علمی ودانشگاهی در سطح بین المللی ومتناسب با زمینه های ملی باشد،تا کنون استقرار نیافته است. در این مقاله ضمن نقد وبررسی فعالیت های صورت گرفته ووضعیت موجود ارزیابی در ایران ،با روش بررسی تاریخی وتحقیق کیفی وبا استفاده از نتایج مطالعات تطبیقی ،مدلی از افق مطلوب بر مبنای الگویی «نه وجهی» و«نظام اعتبار سنجی» (ارزیابی درونی وسپس ارزیابی بیرونی) ارایه شده است. با استفاده از الگوی «مساله ها /راه حلها» ، چالشهای اساسی ارزشیابی علمی در ایران دسته بندی شده ونه گام اصلی برای مواجهه با این چالشها واستقرار نظام جامع ارزیابی آموزشی عالی پیشنهاد شده است که در چهار سطح 1.نظام اطلاعات دانشگاهی2.سیستم ارزیابی در دانشگاه3.ارزیابی بیرونی و اعتبار سنجی و4 .پایش ملی نظام علمی قابل سطح بندی هستند. افق مطلوب ارزیابی وارتقای کیفیت تنها از طریق نقش حمایتی وبسترساز دولت در توسعه زیر ساختهای لازم برای پایش ملی نظام علمی ،وبا ابتکارات درونزای دانشگاه ها ونهادهای علمی ،در فضایی رقابتی از محیط ملی و بین المللی ،دست یافتنی است.