روش تدوین طرح جامع علم و فناوری در ژاپن

ژاپن کشوری است کوچک و دور افتاده که در معرض طوفانهای سهمگین، آتشفشان های مخرب، کمبود منابع طبیعی و بسیاری مصائب دیگر قرار دارد. اما واقعیت آن است که این کشور پس از ایالات متحده آمریکا دومین ابرقدرت اقتصادی جهان است و در طول 100 تا 130 سال گذشته تبدیل به یکی از اعجاب های توسعه اقتصادی در جهان شده است. ژاپن در حدود 266 سال (از سال 1602 تا 1868 میلادی) همزمان با دوران صفویه در ایران، کشوری منزوی بود و به رغم این انزوا، اقداماتی را برای دریافت فلسفه غرب از راه ترجمه کتب خارجی انجام داد. در این سالها ژاپن به مسائلی همچون افزایش عوامل تولید، بالابردن راندمان نیروی کار، افزایش بهره وری زمین های کشاورزی وآموزش نیروی انسانی توجه بسیار کرد و این شعار را مطرح نمود که اگر می خواهید نیروی کار با بهره وری بالاداشته باشید باید به آموزش روی آورید. از امتیازات مثبت متفکران ژاپنی در قرن هیجدهم و نوزدهم این بوده که از روند تحولات جهان به خوبی آگاه بودند و برای تدوین برنامه های توسعه مطالعات زیادی انجام دادند. مطالب حاضر مروری است بر سیاست ها و اولویت هائی که در تدوین برنامه جامع علم و فناوری در این کشور با بهره گیری از هشت دوره آینده نگری علم و فناوری تجربه شده است.