مدل سکولار شدن غرب، معرفی و نقد کتاب God is Dead: Secularization in the West

استیو بروس فرآیند سکولاریزاسیون را در ضمن یک مدل تبیین می‌کند؛ صنعتی‌شدن، زنجیره‌ای از تحولات اجتماعی را به‌همراه خود ‌آورد که در کنار هم، جذابیت و باور‌پذیری دین را نسبت به وضعیت آن در جوامع ما قبل مدرن، کاهش داد. اگر در گزارش بروس از این تحولات تازگی و ابتکاری وجود داشته باشد، تاکیدی است که درمورد تکثر و تنوع دارد. تعامل میان فرهنگ دینی چند پاره با تمایز و تفکیک ساختاری و اجتماعی، سبب بوجود آمدن تنوع و تکثر فرهنگی در جامعه شد. این تکثر فرهنگی، هویت دینی (و به همراه آن همه ایده‌های دینی مگر ملایم‌ترین آنها) را از عرصه‌ عمومی بیرون راند و به حوزه خصوصی محدود نمود. افزون بر این، بروس، ضمن تاکید بر تاثیر تنوع فرهنگی- اجتماعی در شیوه‌ دینداری مردم‌ از وجود روندهای معکوس‌(دفاع فرهنگی و گذار فرهنگی) نیز غفلت نکرده است. از نظر بروس تاثیر سکولار‌کننده‌ تکثر به میزان بسیار زیادی به وجود یک فرهنگ برابری‌خواه و حاکمیت یک حکومت دموکراتیک بستگی دارد. در غیاب این زمینه‌ها، تنوع و تکثر می‌تواند به کشمکش‌های نژادی و قومی دامن بزند و الزام به یک هویت دینی گروهی را عمیق‌تر گرداند. نویسنده با استناد به شواهد تاریخی در اثبات مدعیات خود، همچنین برخی انتقادات به مدل سکولاریزاسیون را نسبت‌های نادرستی می‌داند که از کژ‌فهمی مدل سرچشمه گرفته‌اند. در عین حال رویکرد نویسنده‌ کتاب به سکولاریزاسیون، رویکرد تقاضا برای دین است که در مقابل رویکرد عرضه‌ کالای دینی قرار می‌گیرد. این دو رویکرد به دو نتیجه‌ کاملا متناقض درباره سکولاریزاسیون فردی می‌رسند و قضاوت کردن میان آن دو، به زمینه اجتماعی تنوع و تکثر بستگی دارد.